VERDWENEN ZEEUWSE
GEBOUWEN
B. Oele
HET VICTORINNENKLOOSTER JERUZALEM TE
BIEZELINGE
Ik vat de pen niet op, om over het hierboven aangeduide onderwerp dus te schrijven, dat ik de
lezers van ons jaarboekje tol oudheidkenners in den wetenschappelijke zin des woords zou willen
maken. Want daarvan zouden velen terugschrikken en daarom mijn geschrijf, als hier niet op zijne
plaats ongelezen te latenomdat ik, als ik eens een herinnering aan het oude krijg, dan
nieuwsgierig word, hoe het geweest is, hoe het in het lot van alle wereldsche dingen gedeeld heeft;
en als ik dan daaruit iets leerzaams en onderhoudends kan verzamelen, gevoel ik lust om het
anderen medetedelen. Ik zal u kortelijk de geschiedenis der geboorte of der aanleiding tot het
schrijven van dit stukje mededelen. Ik las boven de poort of het hek eener hofstede beoosten het
dorp Biezelinge, een opschrift: Kloosterhof, hetwelk mij herinnerde, dat ik wel eens van een
klooster onder Biezelinge gelezen had.Aldus dr. E. B. Swaluwe in 1843.1 Vóór hem had reeds de
bekende Smallegange van het klooster gewag gemaakt.2 De latere kroniekschrijvers Bijlo en Van
Ysseldijk hebben zich in hun geschriften resp. in 1928 en 1963 soms woordelijk gebaseerd op
voorgaande werken.J Tenslotte is in 1973 een gedegen op wetenschappelijk bronnenonderzoek
gebaseerde studie verschenen van de hand van dr. C. Dekker en dr. J.G. Kruisheer over dit
onderwerp.4 We zouden dan ook kunnen volstaan door naar deze geschriften te verwijzen, maar
misschien is het toch voor de lezers van Nehalennia interessant een samenvatting van de
geschiedenis van het klooster te geven.
Het ontstaan
Hoewel Smallegange in zijn kroniek gewaagt
van de stichting van het klooster in het jaar
961 of 962, zonder hiervoor evenwel een
bron te noemen, is het klooster waar
schijnlijk toch pas in de eerste helft van de
13de eeuw gesticht. Toch heeft Smallegange
volgens Dekker deze mededeling niet uit zijn
duim gezogen. Dekker ontdekte nl. dat in
een kloosterkroniek van Blijdenberg wordt
gemeld: 'Anno 961 en 62 sijn uut ons
clooster twee religieusen gesonden om te
stichten ende te fonderen in Zuytbeurlant het
clooster genoemt Jerusalem andes genaemt
Bieselinge'. '5 Het jaartal is waarschijnlijk
corrupt maar het verdere bericht is wel juist.
Een juiste stichtingsdatum is ongetwijfeld te
vinden in de oorkonde van 21 mei 1246,
12
