Grafsteen
Tot de opmerkelijkste vondst behoort een
grafsteen of vloerzerk met een afmeting van
2,25 meter bij 1,50 meter en een dikte van
0,15 meter. Het betreft hier waarschijnlijk
een Henegouwse hardsteen. De steen is
voorzien van een randschrift, wapens en de
symbolen van de vier evangelisten. Aan de
zijkant is nog een deel van een merk te zien,
dat waarschijnlijk in de steengroeve werd
aangebracht. Omdat de zerk scheef was
weggezakt raakten de twee bovenhoeken bij
de werkzaamheden beschadigd.
De tekst van de steen is nog niet volledig
ontcijferd. In het Gotisch schrift lezen wij:
de coster ..ns zuene die starf int jaer M
CCCC LXXI den XXII sten dach in sporkele,
bid over de zielewat wil zeggen: 'in 1471
op de tweeëntwintigste dag van februari
(sprokkelmaand)'De wapens zijn evenals
de hoeksymbolen van de evangelisten in een
vierpas geplaatst. In het wapen staat een
Andreaskruis met op de hoeken en in het
centrum een roos. Tussen het wapenschild en
de vierpas zijn bladranken afgebeeld. De
linker bovenhoek toont de adelaar, symbool
van Johannes, de rechter bovenhoek een
engel, het symbool van Mattheus, de rechter
benedenhoek het rund, symbool van Lucas
en de linker benedenhoek de leeuw, het
symbool van Marcus.
Vervolg
Dankzij de snelle melding van de
plaatselijke amateur-archeologen en de
geweldige samenwerking die wij mochten
ondervinden van de uitvoerende instanties is
hier nieuwe historische informatie ontdekt en
tegelijkertijd veilig gesteld voor de
toekomst.
De zerk kon met vereende krachten worden
geborgen en ligt voor nader onderzoek en ter
conservering bij de heer Salomé in de
schuur. Met de gemeente Oostburg wordt
overlegd waar de steen het beste geplaatst
kan worden. Hierbij wordt gedacht aan de
kerk van Groede, een dochterkerk van
Nieuwerkercke. De gemeente Oostburg heeft
financiën beschikbaar gesteld voor de
conservering, restauratie en plaatsing van de
steen en voor een informatiebord.
De kerkfunderingen bevinden zich aan de
noordkant van het dorp. Het is niet duidelijk
of de nederzetting zich ook ten noorden van
de kerk, waar nu de kreek loopt, uitstrekte.
Een duidelijke verhoging in het land ten
zuiden van de kerkfunderingen, die zich
uitstrekt over een lengte van ca. 200 meter
geeft vermoedelijk de plaats van het dorp
aan. Dit terrein is op dit moment niet
bedreigd door werkzaamheden.
Het gevolg van de ontdekking van de
kerkfundamenten is, dat op deze plaats de
natuurvriendelijke oever er iets anders uit
komt te zien. Het terreingedeelte waarin de
kerkfunderingen liggen wordt opgehoogd en
de oever beschoeid, zodat het gevaar voor
afglijding verdwijnt. De lengteas van de kerk
is door de Landinrichtingsdienst gemarkeerd
met twee houten palen. Deze palen zijn
ingemeten door het kadaster, zodat ook de
officiële coördinaten zijn vastgelegd.
Wellicht kan langs de kreek, of op de plaats
waar de grafsteen komt een tekstpaneel
worden geplaatst met gegevens over de
ontdekking van Nieuwerkercke.
Behalve aan de in de tekst genoemde
personen is dank verschuldigd aan de heren
J. Eilander en R. Keyzer (Landinrichtings
Dienst), projectleider J. v.d. Vorst
(Grondmij), T. Martens (dagelijkse leiding
project natuurvriendelijke oevers) en de
uitvoerder van de firma Oomen.
2. Proefsleuf Retranchement-Noordstraat
Geschiedenis
Retranchement is een verdedigingswerk uit
de 17de eeuw. Het is aangelegd aan de
noordzijde van de vroeger voor de
scheepvaart belangrijke zeearm het Zwin.
Met andere fortificaties als Sluis en
Aardenburg en de liniedijken daartussen
vormde Retranchement een onderdeel van de
Zwinlinie.
Retranchement (Cadsandria) bestond uit
twee forten op de hoekpunten en daartussen
een wallencomplex met drie bastions aan de
22
