Dan op 10 mei 1940 oorlog, verwarring overal, maar ook, 'Godver... gêên rienk riej'n gêên ijsco van vuuf cènt van Izak Faos maor oorlog over Sintepier In de meidagen volgend op het uitbreken van de oorlog wordt dra duidelijk dat ondanks de komst van Franse hulp de vijand niet tegen is te houden. Tussen de bedrijven door dient toch het gewone boerenwerk, het verzorgen van het vee, te gebeuren, hoe levensgevaarlijk het ook was. Groot is de verleiding om uitgebreid uit het boek te citeren, hoe de dreiging van de oorlog zich deed voelen, verboden om het schor te betreden, beschietingen, bombardementen. Het schoolgaan in de winter in Sintepier, maar ook de herinnering aan Kerstmis 1943, onbegaanbare wegen door vorst en regen en steeds de dreiging van het oorlogsgeweld in de kuststreek. En natuurlijk de beleving van het bombardement op Breskens op 11 september 1944 waarbij velen het leven lieten, de bevrijding en de verdere levensloop van de schrijver. Het boek is een aangrijpend document geworden voor al degenen die de oorlog hebben meebeleefd en een antwoord op de vragen van kinderen en kleinkinderen. 'Hoe was het toch in de oorlog?' H.J. Tolboom, Venstertraceringen in Nederland (Zeist: Rijksdienst voor de Monumentenzorg, 1998). Ingeb., 112 blz., afbn. I.S.B.N. 90 12 086051. Prijs 77,- In de reeks monografieën over diverse onderwerpen die de R.D.M.Z. als bijlagen bij het Restauratievademecum doet uitkomen, is thans verschenen Venstertraceringen in Nederland. De basis voor dit boek werd gelegd tijdens de stage van de auteur bij de R.D.M.Z., waarbij vooral de inbreng van de beeldhouwer en natuursteendeskundige G.A. Overveem van onschatbare waarde bleek. Door opleiding en praktische werkzaamheid was de auteur in staat het onderwerp vanuit verschillende invalshoeken te benaderen. Het boek geeft een uitstekend overzicht van de verschillende vormen van raamtraceringen; zowel baksteen, natuursteen alsmede hout en metaal komen uitgebreid aan de orde. Tekening van de venstertraceringen aan de toreningang van de St.-Janskathedraal in 's- Hertogenbosch, gemaakt ten behoeve van de restauratie door Mosmans in 1931. Voor de leek: venstertraceringen zijn het harnas dat nodig is om een groot raamoppervlak zodanig te versterken dat het mogelijk wordt om met de oorspronkelijk kleine glasplaatjes toch een groot oppervlak te vullen. De auteur geeft in een heldere stijl inzicht in de vele vormen van raamtraceringen. Geschiedenis, plaats van herkomst, materiaal e.d. worden uitvoerig beschreven. Diverse voorbeelden uit Zeeland doen de belangrijkheid van onze Zeeuwse gebouwen naar voren komen. Een uitgebreid register besluit het boek. Het thans verschenen werk is een uitstekende aanvulling op het boek Vensters van H. Janse uit 1977. B. Oele 40

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 1996 | | pagina 42