hij gesegl woirt hem in hoererij omgaen te
hebben, d 'welck hy bekent heeft, ende
verclaert dat het hem van herten leet is.
Prachtig! Ook nuttig is de bijlage waarin de
namen van de pastoors en predikanten tussen
1308 en 1998 op een rijtje staan.
De archeologische waarnemingen zijn
uitgevoerd door vrijwilligers van de
Archeologische Werkgemeenschap
Nederland, Afdeling Zeeland. Door hun
inzet kon tussen de werkzaamheden door
nog wat worden ingemeten, ingetekend en
gefotografeerd. Er werd ook nog een
aardige ontdekking gedaan. Onder het
grafmonument van Barwell werd een fraai
betegeld graf blootgelegd. Dit is na
onderzoek keurig gerestaureerd en kan
worden bekeken door een glasplaat die het
graf afdekt. Zo is de Sint Jacobskerk weer
een monument rijker.
Het boek is in zwart-wit uitgevoerd, maar
telt vele illustraties en foto's en vormt een
aanwinst voor de boekenkast, die nu toch
wel langzaam begint door te buigen onder
het gewicht van boeken van Uitgeverij De
Koperen Tuin. Maar in dergelijke gevallen
zegje nooit 'mag het een pondje minder
zijn?'
Robbert Jan Swiers
P.W. Sijnke, J. Louwerse, P.J. Smallegange,
E. van Wijk, Van alle markten thuis.
Geschiedenis van markt en nijverheid te
Middelburg (Vlissingen: Uitgeverij ADZ,
1998). 116 blz. ISBN 90-72838-21-1. Prijs
ƒ24,95.
De renovatie van de Middelburgse Markt
was voor het collectief dat op omslag en
titelpagina van Van alle markten thuis wordt
vermeld - gemeentearchivaris en leden van
de werkgroep stadsgeschiedenis Middelburg
aanleiding om eens na te gaan hoe het nu
eigenlijk zit met de geschiedenis van markt
en nijverheid in de provinciehoofdstad.
Resultaat: een nieuw en informatief werkje
over de geschiedenis van Middelburg,
stemmig vormgegeven door Bert Gerestein
van Uitgeverij ADZ en verlucht met vele -
èn veelsoortige - zwart-wit afbeeldingen.
Peter Sijnke neemt de geschiedenis van
markt en stadhuis onder de loep. Een
aardige mededeling in relatie tot de jongste
bestrating van de Markt: 'Toen in 1578 [na
de afbraak van de Westmonster, JK] het
gehele plein werd bestraat, waren daar
314.800 stenen voor nodig!J. Louwerse
bekijkt in zijn hoofdstuk 'Van alle markten
thuis' het Middelburgse marktwezen zelf:
vlas-, vis- en botermarkt, eiermarkt en met
het markten verbonden folklore als
'Liesjesdag'. De laatste twee bijdragen,
'Marktwerking of sociale bijstand?' van P.J.
Smallegange en 'Stoom en gas' van E. van
Wijk, doen de balans in Van alle markten
thuis doorslaan naar de negentiende eeuw, en
van de 'sociaal-culturele' naar de sociaal-
economische geschiedenis. De negentiende
eeuw was voor Middelburg geen gelukkige
periode, vindt Smallegange. Nooit werden
de hooggespannen verwachtingen bij de
opening van de nieuwe haven in 1817, de
stichting der calicotnijverheid
(katoenweverij) in 1838 en de aanleg van
spoorlijn en kanaal in 1867-1872
verwezenlijkt. 'Pas aan het eind van de
eeuw werden - mede door investeringen van
buitenaf en het gebruik van modernere
middelen als stoommachines - de
vooruitzichten beter.
Van Wijk beperkt zich na een korte
algemene beschouwing over de industriële
ontwikkeling in Middelburg tot een van
namen en jaartallen verzadigde behandeling
van individuele bedrijven. Voor naslag
doeleinden heel geschikt. Met dank voor de
verschaffing van zoveel welkome en nuttige
informatie, werd mijn aandacht hier toch
vooral getrokken door een aantal foto's van
werkplaatsinterieurs. In oorden als deze
zullen velen de zin van hun bestaan hebben
gevonden, maar ook werd er van een grote
naamloze schare de levensvreugd en
ambities door de mechanische mangel
gehaald,jaar najaar en decennium na
decennium.
31