CALVINISTISCH EN OORLOGSZUCHTIG
Zeeland ten tijde van de Tachtigjarige Oorlog
Peter Sijnke
Calvinistisch en oorlogszuchtig, dat is het beeld van de Zeeuwen ten tijde van de Tachtigjarige
Oorlog dat oprijst uit de dissertatie van Hein Kluiver.* Oorlogszuchtig moesten de Zeeuwen wel
zijn, want de oorlog bracht geld in het laatje, was dus goed voor de economie, en Zeeland lag lange
tijd in de frontlinie, vlakbij de Zuidelijke Nederlanden.
Niet toevallig promoveerde de voorzitter van onze Werkgroep op 5 juni van dit jaar. Toen was het
namelijk precies 350 jaar geleden dat de vrede van Munster in de Nederlanden werd afgekondigd.
En over de verhouding van het gewest Zeeland tot die vrede gaat zijn boek De souvereine en
independente staat Zeeland, met als ondertitel 'De politiek van de provincie Zeeland inzake de
vredesonderhandelingen met Spanje tijdens de Tachtigjarige Oorlog tegen de achtergrond van de
positie van Zeeland in de Republiek'.
Een belangrijk boek voor de Zeeuwse
geschiedenis en een bekroning van een
langdurig onderzoek. Kritiek, ook van
opponenten tijdens de promotie, was er op
het feit dat Kluiver te weinig moderne
literatuur zou hebben gebruikt, waardoor niet
steeds de laatste inzichten zijn verwerkt. En
dat er sprake is van een wat 'ouderwetse'
chauvinistische geschiedschrijving, waarbij
met name de tegenstelling Holland - Zeeland
nogal zwaar is aangezet. Kluiver gaf dit
laatste tijdens zijn verdediging op 5 juni min
of meer toe en zei een en ander vanwege het
model en voor de duidelijkheid te hebben
gedaan. Kritiek is natuurlijk altijd mogelijk,
maar naar mijn idee zeker niet op de mate
van bronnenonderzoek. Zeer nauwkeurig
zijn alle relevante bronnen door de auteur
onderzocht. Ook heel veel pamfletten
werden benut.
De souvereine en independente staat
Zeeland kent een lange
ontstaansgeschiedenis. In 1971 legde
Kluiver het doctoraalexamen af op basis van
een tweetal omvangrijke scripties. De eerste
daarvan handelde over de politiek van de
provincie Zeeland met betrekking tot de
vredesonderhandelingen te Munster. De
faculteit der letteren van de Rijksuniversiteit
Utrecht kende Kluiver in de jaren 1971-1974
een promotieassistentschap toe ten behoeve
DhSOt VEKI IM
i independente
SI A VI ZEELAND
van verder onderzoek in het verlengde van
zijn doctoraalscriptie. In 1974 werd Kluiver
benoemd bij het Bureau van de
Rijkscommissie voor Vaderlandse
Geschiedenis (thans Instituut voor
Nederlandse Geschiedenis). Daar ging hij
zich bezighouden met de correspondentie
van Willem van Oranje. Daarnaast had hij
nogal wat nevenfuncties. Met name binnen
