(Ax); LvH (Hgd); ZVO-zd (Js; Cg); veugeldraed: W (Vre); mossegaas: ZB (Rll); LvA (Hk);
rennegaais: ZB (Dw; Hrh); rasterwerk: W (Dob; Kod); vlechtwerk: W (Dob; Osb); ZB
(HA); vlechtdraed: SchD (Brh); pinnedraad: Lvh (Sto); 'ollekensdraod: ZVO-zd (Js).
15. De samenkomst van bruiloftsgasten daags na de bruiloft, waar dikwijls nog flink
gedronken wordt, is ook niet algemeen bekend. SchD (Drs) geeft het werkwoord brulofte:
W (Wkp) kent de viege: NB (Ks) geeft potvertere en luchtjes overdoee wordt genoemd door
ZB (Bsl) en NB (Kam); de fêêste begraeve heet het gebruik volgens W (Kod).
16. Zingen (dikwijls van psalmen tijdens de kerkdienst) met veel buigingen en draaien
van de stem wordt meestal ealme genoemd: W (Kod); ZB (Bsl; Hz; Kn; Rll); NB (Kam); T
(Pvl: Tin); LvA (Zsg); GOfl (Ntg; Odp); uut'aele: W (Kod; Rtm); ZVW (Bvl); lank uut'ae-
le: GOfl (Odp); lijzig zienee: SchD (Nwk); (galme en) draoie: ZB (Wmd); T (Svn); mee
draoien zienge: T (Svn); een aria zienge/geve: NB (Ks); zienge op 't zêêtie: W (Amd);
zienee as om 't uure een paplepel (kennelijk uiterst langzaam): T (Ovm).
17. De korte strook grond die tijdens het spitten ontstaat tussen het ongespitte en het
ongespitte land, en die dus steeds opschuift, is volgens LvA (Ax) alleen van belang bij het
spitten mee een veure. in onderscheid van het spitten voo de voet. Meestal wordt gezegd:
veure/vore/vurre/veurtie: W (Osb; Rtm; Srk); ZB (Brs; Dw; HA; Hrh; Kn; Wmd; Wolf;
Ye); NB (Kam); T (Ovm; Tin; Svn); LvA (Nz); LvH (Ksz, Lam); GOfl (Odp; Ntg);
spitveure: ZB (Kn); spitgleuve: W (Kod); 't gat: W (Osb); de rieme: W (Dob; Ok); 't restant
of 't overbluufsel: NB (Ks); gruppe: ZB (HA; Hrh; Kn); NB (Kg); groepe: SchD (Drs);
reeke: T (Pvl); jóp: ZB (Wmd).
Dob: "Ik was an 't spitten en dl kwam een man en die zei: je rieme is vee te klein. Je eit
gêên ruumte om je mis weg te wérken."
18. Grote schoonmaak houden heet uut'aele in: W (Amd, GrijKod); SchD (Brh); LvA
(Hk); uutrêê: W (Dob); uutmisse: ZB (Hz); de zaek uutdoe(w)e: NB (Ks); GOfl (Odp);
uutkelve: ZB (Kn: in 't najaar; Rll); opkelve: ZB (Hrh; Ye) uutpoesse: ZB (Hz); T (Tin;
Svn: kleine schoonmaak); oppoesse: ZB (Bsl); 't kot uutkere: ZB (Hrh); 't 'uus mee
bezemen kere: W (Dob); kuuse: W (Rtm); kuisen: LvH (Ksz); ZVO-zd (Cg; Kw); de gróóte
kuus: ZVW (Bks; Cz); LvA (Ax; Nz; Zsg); LvH (Hit; Lam); gróóte kuusienge: LvA (Ax);
gróóte kuus 'ouwe: LvH (Hgd); een gróóte beurte geve: ZB (Dw); gróóte schuuvage: W
(Gap); 'uus'ouwe: ZB (Hrh); 'uus'ouden 'ouwe: ZB (Hrh); de zeumerschóónmaek: GOfl
(Ntg); 't 'uus stae op z'n kop: LvA (Hk); de zaak kop over klóóten zette: ZVW (Bks).
19. Een stootijzer, oftewel een rechte koevoet heet een bóóm: ZB (Hrh); 'andbóóm: ZB
(Kn); NB (Kg); T (Svn); LvA (Hk); 'anbóóm: ZB (Kn); ambam: W (Wkp); breekbeitel: NB
(Ks); breekiesder: W (Rtm); T (Pvl); ZVO-zd (Cg); dompiesder: ZB (Bsl); koeieoóót: ZB
(Bsl); NB (Kam); stoter: ZB (Wmd);
20. In de handen door elkaar schudden, bijvoorbeeld van dobbelstenen of lootjes wordt
vrij algemeen schodde genoemd. Verder werd opgegeven: omschodde: ZB (Kn); (h)ussele:
W (Osb); ZB (Ye); T (Anl); ZVW (Cz); GOfl (Odp); russele: T (Svn); reutele: ZB (Hrh);
rammele: ZB (Rll); 'oenkele: W (Wkp); muiere: SchD (Drs); 'ard schuttelen: LvA (Nz);
klutsen: LvA (Ax).
Svn: "Ajje mee knoppen speeld'n dan mos je die oprussele."
21. Als een schaap er slecht uitziet door leverbot is het buttig volgens W (Kod); botziek:
LvA (Ax); schurftig: LvA (Ax); verèrremoed: ZB (Bsl). Andere specifieke woorden werden
niet gegeven.
22. Voor ergens een eind aan maken bestaan veel zegswijzen. Het meest algemeen
noemden de inzenders uutschêêe: W (Osb); ZB (Hrh; Wmd); T (Svn); SchD (Nwk); LvA
(Ax; Hk); vó gedae 'ouwe: W (Amd); mee kappe: W (Kod); ofkappe:ZB (Dw); GOfl (Odp);
afkante: T (Pvl); een punt an draoie: ZB (Hz, Wmd); LvH (Ksz); een slot an hreie: W (Ok;
Srk); een ènd(i)e d'r an breie: ZB (Kn); SchD (Bns); 't ènde d'r an breie: ZB (Ye); 't ennen
doen: ZB (Kn); kom-af maeke/maoke: W (Ok); LvA (Ax); LvH (Hgd); De inzenders en
bellers in het radioprogramma noemden als uitdrukkingen voor die situatie: me gaen de
matten oprol Ie ZB (Ril); zand erover W (Wkp); 't is noe klao zeker ZVW (Cz);
Schluss T (Tin); ik gae 't of/inkorte: SchD (Bns)
43
