f. 't vat geeft dat het inheeft: bevestigd voor Lrs, Kod, Bsl, Ha, Kpl, Kn, Wmd, Nvt, Ax, Ovm,
Svn (Flakkee) Tin. 't vat geeft uut wat het in eit. Variant: 't komt er wer uut wat ter inzit (Yer).
Omkering: dat 'r nie inzit, komt 'r nie uut (Ovm).
g.men kan niet altijd kaeck bij koone gaan: niet bevestigd. Variant opgegeven voor Bsl: 't
lopt me aoltied deu 'n gootje. Variant opgegeven voor Col: 't gae d'r aoltied nie blauwtje int
veurtje. Variant opgegeven voor Yer: 't is me aoltied beutertje bie den boom. Variant voor
Ovm: 't gansje kan nie aoltied vooruutkieke.
Opmerkingen:
Een aantal correspondenten bracht in de rubriek opmerkingen nieuwe woorden aan. Onze
hartelijke dank hiervoor. Te zijner tijd zullen ze in een vragenlijst worden opgenomen. Naar
aanleiding van de uitdrukkingen schrijft J.M. Serlé uit Waterlandkerkje dat uitdrukkingen niet bij
een bepaald dorp of streek horen, maar vooral ook binnen bepaalde families gangbaar zijn. Dit
is ongetwijfeld waar. Binnen iedere familie worden 'gevleugelde woorden' gehanteerd. M'n
groot-vader, grootmoeder zei altijd etc. Wij zijn dankbaar voor deze overlevering. Het is
fascine-rend om te zien hoe uitdrukkingen uit de zeventiende eeuw van generatie op generatie
zijn overgeleverd. Mw.M.A. de Jonge-de Nijs te Vaassen die de lijst invult voor het dialect van
Lamswaarde/ Kuitaart schrijft naar aanleiding van de beantwoording van de vragenlijst van
september: bij oude man LvH staat het woord pit vertaald als opa en mit als oma. Maar pit en mit
wordt alleen gezegd tegen de peter (doopvader) en meter (doopmoeder). De grootouders zijn
gröötevaoder en gröötemoeder. Op Lams waarde/Kuitaart zeker niet anders. Voor wat verklein
woorden betreft: zeker op Lamswaarde/Kui taart wordt maar heel zelden de uitgang je of tje
gebruikt. Alleen wanneer de uitgang ken niet mogelijk is, b.v. bij meevallertje: bofte. Ik heb
nooit gehoord van bofken. De opmerkingen over Nehalennia zullen wij in de enquête-resultaten
opnemen. Mw. L. Rijstenbil uit Scherpenisse merkt op dat de meeste woorden van deze lijst van
beneden de Westerschelde zijn. Ja en nee: in de tijd van Johan de Brune waren vele Vlamingen
naar Zeeland geëmigreerd en brachten hun woordenschat mee. Sommige worden bleven in
gebruik, andere verdwenen. Het interessante van dit onderzoek naar historische woorden is dat
men iets van dit proces aan de weet komt.
Een aantal correspondenten snijdt nogmaals de kwestie van dialect of ABN aan. Wanneer moet
een woord tot het één of tot het ander worden gerekend? Dit blijft een lastige zaak. Vooral de
oudere uitgaven van Van Dale bevatten vele regionale woorden en uitdrukkingen, met b.v. de
vermelding 'Zuid-Ned.'. Wij hebben de selectie uit het werk van de Brune niet met Van Dale er
naast samengesteld. Er zijn daardoor ongetwijfeld ook algemenere woorden opgenomen. Maar
door de systematiek om te vragen naar een andere betekenis of een ander woord fungeren de
vragenlijsten ook als middel om de regionale synoniemen op te sporen. Ook deze beantwoording
bewijst hoe vruchtbaar dit systeem is. T is nie vee behost van de keer schrijft onze correspondent
M.J. Geuze uit 's-Heer Arendskerke. Wellicht bekruipt iedere invuller dit gevoel na het
inzenden van zijn lijst, maar na het lezen van het totale resultaat is daar geen reden meer voor.
Zo gaat het met het dialectonderzoek: ieder brengt zijn kennis aan, met een geweldig resultaat
aan hetzij bevestigingen, varianten, nieuwe woorden of andere betekenissen. Blijf dus uw lijsten
invullen een betrek er zo mogelijk nog meer anderen bij
De nieuwe lijst bevat wederom historische woorden. Het lag in de bedoeling om een lijst betref
fende het paard rond te zenden, maar de samenstelling daarvan is zo bewerkelijk dat hij niet voor
dit nummer gereed kon worden gemaakt. Deze houdt u nog van ons tegoed. In het december
nummer zal weer een lijst over gerechten worden opgenomen. Ook voor het dialectonderzoek
geldt: verandering van kaes doe etel
J.H. Kluiver
48
