Zeeland en omgeving in 1997.
gij op uw geslacht, wel dan komt. Want dit Noord-Amerika is een goed land en een
groot land, maar er moet gearbeid worden Gij moet en kunt vader niet verlaten,
maar Hendrik kan ik het niet afraden, die nu aan de loting is, doch is hij nog jong
genoeg om alleen de reis te aanvaarden. Maar als hij hier is dan zal ik hem helpen
zooveel als ik kan. En nu moet gij het maar eens samen overwegen wat u het meeste
op de voorgrond staat. En als Hendrik komt dan moet hij niet veel kleederen mee
brengen, maar wel verschooning.'
De etnische en kerkelijke gemeenschap bood geborgenheid en noodde tot een
'christelijke levenswandel': (Zeeland, 27 december 1857) 'Mijn dochter Grietje is ook
getrouwd Ik denk dat Grietje het nog weer aardig goed heeft getroffen. Hij is een
Zeelander en heeft een behoorlijke boerenplaats. Ook heeft hij Grietjes kind voor het
zijne aangenomen. Grietje had ook 100 dollar gekregen van de persoon die haar be
drogen had. Nu zijn ze getrouwd door dominee Smit en ook is het kind gedoopt. Nu
gaat zij ook naar de leer en voornemens belijdenis te doen.'
In dezelfde brief maakt Jacob Dunnink weer melding van het migratiepatroon en
de neiging tot groepsgewijze vestiging van 'gereformeerde' Nederlanders: Er zijn
dit zomer hier vele Hollanders aangekomen in onze nederzetting. Ook uit Europa,
maar ook velen uit New York, Albanië, Buffalo, Rochester, Detroit en meer plaatsen,
waar de Hollanders vroeger gebleven waren omdat toen hun geld op was. Maar na
geld verdiend te hebben, hebben ook zij de begeerte om bij Hollanders te wonen en
ook om de Hollandse godsdienstoefeningen bij te wonen Illustratief voor de
manier waarop verwanten het sein kregen om voorlopig thuis te blijven, is de vol
gende mededeling: (Zeeland, 2 juni 1858) 'Het is hier tegenwoordig arm aan geld,
want de producten staan op lagen prijs en alle handel staat bijkans stil. Ook het
arbeidsvolk heeft weinig werk en het dagloon wordt verminderd.' Tegen het einde van
de Amerikaanse Burgeroorlog gaf Lucas Vredeveld, die met Grietje Dunnink was
getrouwd, aan verwanten te kennen dat het sein weer op veilig stond: (Overijssel,
2 mei 1865) 'Wat het dagloon betreft, dat is hoog, van een tot twee dollars per dag.
PATRONEN, PERSONEN EN MOTIEVEN
15
