Zeeland
gebracht, zowel op kaart, in geschrifte als
op CD-ROM. Met hulp van oud-provinciaal
archeoloog dr. R. M. van Heeringen
Geologische kaarten van
Geological maps of
Holoceen Halocene
heeft geoloog drs. P. Vos Zeeland van
onder tot boven een gezicht gegeven. Een
indrukwekkend staaltje van vakmanschap.
De gegevens zijn niet alleen van belang voor
archeologen en historici, maar ook voor
mensen en instanties die betrokken zijn bij
bodem- en infrastructurele werken - zoals de
Westerscheldetunnel aanleg van
gasleidingen, het uitvoeren van
bodemsaneringen, dijkverzwaringen en
noem maar op.
In een volgende fase zal Zeeland tot een nog
grotere diepte worden onderzocht. Waar de
'bodem' van Zeeland ligt? Misschien op de
botte toppen van het Brabants massief, zo'n
350 meter onder onze voeten? Voor de
archeologie is dit nauwelijks meer
interessant. Voorlopig nemen we genoegen
met de nu voorliggende aanvulling op onze
kermis van Zeeland. En een genoegen is het
zeker.
Robert Jan Swiers
Ronald P. de Graaf, Oorlog om Holland
1000-1375 (Hilversum: Verloren, 1996).
494 biz., afbn., lit. opg., regs. ISBN 90-
6550-278-5. Prijs 69,-.
Vorig jaar verscheen als deel XXXVIII van
de serie Middeleeuwse studies en bronnen
bij uitgeverij Verloren het boek Oorlog om
Holland 1000-1375. Het betreft de
handelseditie van het proefschrift van de
mediëvist Ronald de Graaf. Waarom de
periode 1000-1375? De Graaf geeft aan dat
de Viking-aanvallen in de loop van de 10de
eeuw afnamen en dat je eigenlijk vóór de
12de eeuw ook niet echt van 'Holland' kunt
spreken. Vandaar 1000 als beginjaar. 'De
motivatie om de periode rond het jaar 1375
te beëindigen, is dat een aantal conflicten tot
een einde was gebracht en dat er ingrijpende
sociaal-economische en militair-techno
logische veranderingsprocessen optraden,
die een logische cesuur boden.(blz. 22).
Het boek is strak opgebouwd. Er zijn twee
inleidende hoofdstukken: 'Grand strategy en
de historische actualiteit' - N.B. grand
strategy is politieke strategie, alsmede het
algemeen strategisch beleid van een land of
coalitie, met betrekking tot politieke,
geografische en sociaal-economische
ontwikkelingen', uit: 'Glossarium van enkele
militaire begrippen', blz. 15) - en 'Het
graafschap en de oorlogvoering', waarin
allerlei wetenswaardige gegevens over de
middeleeuwse oorlogvoering zijn
opgenomen - zie bijvoorbeeld de
afbeeldingen van middeleeuwse artillerie op
blz. 50 -. Hierna volgen 'De Stichtse
conflicten 1: tot 1342', 'De Stichtse
conflicten II: 1342-1375', 'Het conflict
Zeeland bewester Schelde (1012-1323)',
'De Westfriese guerilla 1133-1297',
'Amfibische oorlogvoering, logistiek en
39
