MEDEDELINGEN VAN DE WERKGROEP HISTORIE EN
ARCHEOLOGIE
Lezing over de schilder Marinus van Revmerswale
Op maandagavond 12 april 1999 organiseert de werkgroep de achttiende lezing in de serie 'voor
drachten lopend onderzoek'. Dr. A. Mackor zal dan een inleiding houden over de schilder Marinus
van Reymerswale, die leefde in de eerste helft van de zestiende eeuw. Over deze schilder is weinig
bekend. Wel zijn van hem zo'n dertig tot veertig schilderijen overgeleverd waarop opvallend vaak
documenten staan afgebeeld. De heer Mackor heeft getracht deze stukken te ontcijferen en heeft de
hierin beschreven gebeurtenissen in de thans nog voorhanden zijnde archieven opgespoord. Door
dit minutieus onderzoek ontstond langzaam een beter beeld van de schilder en zijn omgeving, de
verdronken stad Reimerswaal.
Marinus schilderde meestal financiële en juridische functionarissen (belastinginners, advocaten),
kooplieden en kerkgeleerden, bezig met hun administratie in kantoor en studeerkamer of in over
peinzing verzonken. De om hen heen liggende documenten zijn nauwkeurig weergegeven, waar
door de schilderijen tevens archiefbronnen worden. Deze fragmentarische documenten zijn van
financiële of juridische aard en deels afkomstig uit het verloren gegegane stadsarchief van
Reimerswaal. Andere stukken hebben betrekking op rechtszaken van inwoners van Reimerswaal
voor de Grote Raad van Mechelen of het Hof van Holland en Zeeland. Vrijwel alle in de afgebeel
de stukken genoemde Reimerswalers heeft de heer Mackor in de archieven teruggevonden.
Opmerkelijk blijft dat de schilder zelf nauwelijks in de archieven voorkomt. Hij moet rond 1490 in
Reimerswaal zijn geboren. Van hem zijn slechts twee betrouwbare registraties bekend: inschrijvin
gen als student in Leuven in 1504 en als schildersleerling in Antwerpen in 1509. Dit wijst op een
dubbele opleiding en een dubbel beroep. Opmerkelijk is dat zijn gesigneerde en gedateerde schil
derijen gemaakt zijn in de periode 1533-1545, dus na de Sint-Felixvloed van 1530 die van
Reimerswaal een eilandje maakte dat steeds verder verarmde. Wel vond de heer Mackor in de
archieven een aantal malen de naam van Marinus Bankhouders, die wellicht zijn alter ego is. Ook
over het einde van zijn leven is niets met zekerheid bekend. In 1566 komt hij voor op een lijst van
overleden kunstenaars, hetgeen juist lijkt. Waarschijnlijk onjuist is de identificatie van de schilder
met de poorter Marinus Claijssen, 'geboren in Rommerswale', die in 1567 uit Middelburg wordt
verbannen vanwege zijn betrokkenheid bij de Beeldenstorm aldaar. Vooral aan dit aspect, zijn ver
meende vernielzucht, karakter en de wijze waarop dit in zijn schilderijen tot uiting komt, is in de
kunstgeschiedenis altijd veel aandacht gegeven. Onder meer hierop zal de heer Mackor in zijn
lezing onder de titel 'De schilder Marinus als bankhouder in Reymerswale en beeldenstormer in
Middelburg?' nader ingaan.
Na de lezing is er gelegenheid voor het stellen van vragen en discussie over uitgangspunten, onder
zoeksmethode en mogelijke nieuwe bronnen. De lezing vindt plaats op maandagavond 12 april
1999 om 20.00 uur in Huize 's-Hertogenbosch, Vlasmarkt 51 te Middelburg en is voor iedere
belangstellende toegankelijk.
Excursie naar West Zeeuws-VIaanderen
Op zaterdag 5 juni 1999 vindt de jaarlijkse excursie van de Werkgroep Historie en Archeologie en
de Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek plaats. Dit jaar zal een deel van West Zeeuws-
VIaanderen worden bezocht, met (onder voorbehoud) bezoeken aan Biervliet, de bouw van de
Westerscheldetunnel en Sluis. Zie voor meer informatie en de wijze van aanmelden het inlegvel in
deze Nehalennia.
33