Natuurlijk ook dank aan mevrouw Oele-Leijs, die zich naast haar man bijzonder inspant voor de
Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek, en Bas naar mijn idee in woord en daad zeer nabij
is in zijn werkzaamheden. Tenslotte dank aan Communicatie Centrum De Vries voor het fantasti
sche werk dat geleverd is.
Tekst, uitgesproken door Theo Spinnewijn (Boekhandel De Vries, Zierikzee) bij de presentatie van Dialect op
Schouwen-Duiveland in de tweede helft van de twintigste eeuw. op 15 december 1998 in de vierschaar van het stadhuis
museum te Zierikzee.
DIALECT OP SCHOUWEN-DUIVELAND
in de tweede helft van de twintigste eeuw
Op 15 december 1998 verscheen als negende en laatste deel in de reeks regioboeken uit het Zeeuws
dialectgebied uitgegeven onder auspiciën van de Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectonderzoek,
Dialect op Schouwen-Duiveland in de tweede helft van de twintigste eeuw. De gegevens voor deze
uitgave zijn bijeengebracht door een groot aantal dialectsprekers(ters) uit dit gebied en werden
bewerkt en gerangschikt door dr. A. de Vin en drs. A.F. van de Zande-Vleugels Schutter. Door het
plotseling overlijden van dr. De Vin was aan de bewerking van enkele in de opzet van het boek met
name genoemde onderwerpen nog niet toegekomen. Door het toevoegen van een zesde hoofdstuk
onder redactie van mw. drs. A.F. van de Zande-Vleugels Schutter en B. Oele werd door een viertal
auteurs getracht daarin te voorzien.
De uitgave telt 260 bladzijden en is geïllustreerd met 120 foto's en tekeningen, waarvan een groot
gedeelte speciaal voor deze uitgave zijn vervaardigd.
Hoewel uiteraard de beschrijving van het dialect zoals dat op Schouwen-Duiveland werd en wordt
gesproken in dit boek uitgangspunt en hoofdmoot is, zijn de samenstellers erin geslaagd een rijke
schat aan volkskundige, folkloristische en cultuurhistorische gegevens vast te leggen.
Uit de inhoud
In de eerste twee hoofdstukken wordt een taalkundige verantwoording gegeven van het dialect op
Schouwen-Duiveland zoals het in de tweede helft van de twintigste eeuw nog volop werd gespro
ken. In het hoofdstuk Woordenlijsten worden, onderverdeeld in een reeks onderwerpen, in het dia
lect gesproken woorden en uitdrukkingen van een toepasselijke verklaring voorzien. In het hoofd
stuk Korte beschrijving van diverse woonplaatsen worden de plaatselijke dialecteigenaardigheden
besproken. In dit hoofdstuk zijn ook diverse verhalen in het dialect opgenomen, het geheel voorzien
van fraaie foto's.
In hoofdstuk V wordt de toestand van het dialect op de grens van de jaren '80 en '90 besproken en
wordt ingegaan op de rol van het onderwijs bij de instandhouding van het dialect.
In het zesde hoofdstuk komen de toevoegingen aan het oorspronkelijk manuscript aan de orde. Door
P.A. Boot, een bekend bouwkundige, worden de kerken op het eiland beschreven. Mw. M.E.
Jansen-Glas beschrijft op boeiende wijze de Schouwse klederdrachten. De dialectuitdrukkingen in
de mosselvisserij komen in de Geschiedenis van de mosselvisserij, beschreven door H.
Hoogerheide, uitstekend tot uitdrukking en tot slot zijn door W.P. de Vrieze in de beschrijving van
de hofstede Luchtenburg een schat aan dialectgegevens uit de landbouw opgetekend.
Hieronder enkele grepen uit de rijke inhoud van het boek.
Uit de inleiding
Bij de uitgave van dit regioboek (het laatste in de serie) is het nuttig enige uitleg te geven wat betreft
41