als Boudewijn de Groot, Ellie Nieman. Rikkert Zuiderveld en Dimitri van Toom gebruikten de
mondharp in hun muziek. Onder invloed daarvan ontstonden hier en daar, voornamelijk binnen
kunstenaarskringen, kleine gezelschappen bespelers. Ook in Middelburg was dit het geval. In 1987
werd het - inmiddels niet meer actieve - Middelburgs Mondharp Ensemble opgericht. De tentoon
stelling in de Zeeuwse Bibliotheek heeft niettemin aangetoond dat een bijna verdwenen instrument
opnieuw leven kan worden ingeblazen als er een kleine kring van enthousiaste beoefenaars is die
zich daarvoor inzet.
Valkenisse
Het is niet bekend hoe oud de tromp uit Valkenisse is. In het boek van Bakx staan twee getekende
(of slecht gefotografeerde of gekopieerde) voorbeelden van op de slikken van Nieuwlande gevon
den trompen, die volgens het bijschrift behoren tot een reeks die dateert van rond 1490. Dan moet
de detectorhobbyist, zoals de schatgraver zo keurig wordt betiteld, toch ook de omgeving van de
vondsten hebben verkend en de datering daarvan hebben geïnterpreteerd. Dat lijkt me op zijn
zachtst uitgedrukt onwaarschijnlijk. Ruwweg kan de tromp uit Valkenisse worden geplaatst tussen
1400 en 1682, toen het voor de zoveelste maal overstroomde dorp definitief werd verlaten. Wat ver
telt de in Valkenisse gevonden tromp nu over dat dorp? Niet zo gek veel meer dan dat Valkenisse
in de Middeleeuwen net als elk ander dorp in Zeeland (rondreizende) mensen kende die het instru
ment bespeelden. Je kunt je in je verbeelding een kermis in het dorp voorstellen, zoals te zien op
Pieter Bruegels Strijd tussen carnaval en vasten uit 1559, die de omslag van het boek van Tamboer
siert. Toch, door vondsten zoals deze komt een verdronken dorp uit een verdwenen tijdperk even
weer tot leven.
Opgedolven klanken
Voor de volledigheid noem ik hieronder de Zeeuwse voorwerpen en hun vindplaats die in het hoek
van Tamboer worden vermeld.
Benen fluit zonder vingergaten uit Oudkrabbendijke (met deze naam werd vaak Nieuwlande aan
geduid)
Benen rinkelbel uit Goes
Fluitjes van aardewerk uit Sluis en Reimerswaal
Gewonden pelgrimshoom uit Middelburg
Pelgrimsinsigne in de vorm van een tinnen hoorntje (Een 'comu' is een hoorn, verbonden met de
heilige Cornelius) uit Reimerswaal
Pelgrimsinsigne van Sint-Antonius abt (met belletje) uit Nieuwlande
Met dank aan: Jan J.B. Kuipers. Hans Jongepier en Henk Hendrikse (Provinciaal Archeologisch Centrum Zeeland).
Literatuur
Annemies Tamboer (red. Vincent van Vilsteren), Opgedolven klanken - Archeologische muziekinstrumenten van alle tijden
(Assen 1999).
Phons Bakx, De gedachtenverdrijver - De historie van de mondharp (Antwerpen/Baarn 1992).
35
