verklaringen die gebruik maken van verouderde en onjuiste taalkundige uitgangspunten en hebben
daarom een foutief onderzoeksresultaat. Zij kwamen in het verleden veelvuldig voor tot in de vori
ge eeuw de historische taalwetenschap ontdekte dat de verandering van woorden niet zomaar, wil
lekeurig plaatsvindt, maar bepaald wordt door verschillende vorm-, spellings- en klankwetten en de
onderlinge verwantschap van talen. De tegenwoordige studie naar de verandering van woorden, bij
voorbeeld van sarkara naar suiker, is dan ook vooral gebaseerd op dit soort wetten en verwant
schappen.
Homerus, beeldenaar van een munt van
los, vierde eeuw v. Chr.. British
Museum, Londen. Uit: G. Germain,
Homeros, Utrecht/Antwerpen 1959, p.
188.
Toch komen goropismen nog steeds voor, al zijn ze
verdrongen naar het uitgestrekte en populaire domein
van de pseudo-wetenschap. De pseudo-wetenschap,
het wordt hier waarschijnlijk ten overvloede vermeld,
bestaat uit allerlei zonderlinge, in ieder geval onjuiste
theorieën die zich hullen in een rookgordijn van
wetenschappelijk klinkende termen en die dankzij het
prestige van de moderne wetenschap kunnen rekenen
op een vaak verontrustend grote en niet zelden fana
tieke schare aanhangers. Voorbeelden zijn theorieën
over ufo's, astrologie, astronauten-archeologie. de
verzonken rijken Atlantis en Mu, verborgen bood
schappen in piramiden, graancirkels, enzovoorts
enzovoorts.
Vanwege het verband met de pseudo-wetenschap
wordt in plaats van goropismen tegenwoordig dan
ook wel de benaming pseudo-etymologie gebruikt,
'de etymologie van de tijd voor men de nu bekende
taaiverwantschappen ontdekt had of de etymologie
die sommigen nu bedrijven zonder gebruik te maken
van de bestaande kennis.'8
De laatste omschrijving is onder meer van toepassing
op een hoogstmerkwaardige theorie die beweert dat er
een nauwe relatie bestaan heeft tussen de provincie
Zeeland en de wereld van de Griekse mythologie. En
sterker, dat Homerus, bekend als de dichter van de
Ilias en Odyssee, in feite een Zeeuw was. De theorie
berust op een combinatie van verkeerd begrepen klas
sieke teksten en een onjuiste verklaring van plaatsna
men. We zullen eerst de theorie bekijken en vervol
gens enkele plaatsnaam-goropismen.
Een nieuwe theorie
In 1990 publiceerde de (destijds) in Parijs wonende Nederlander Intan Wilkens een meer dan 350
bladzijden tellend boek getiteld Where Troy once stood, in 1992 vertaald als Waar eens Troje lag.9
Het boek deed in Nederland nogal wat stof opwaaien en meerdere kranten en tijdschriften en zelfs
radio en televisie, doorgaans nogal zuinig waar het historische onderwerpen betreft, besteedden er
aandacht aan. De theorie die Wilkens in zijn boek ontvouwt mag dan ook op z'n minst opmerkelijk
genoemd worden. Hij tracht namelijk aan te tonen dat de wereld van Homerus, door de wetenschap
gesitueerd in het Griekenland van de negende en achtste eeuw v. Chr., in werkelijkheid gezocht
3
