Rivier
IM Vrij bedrijf
[\\-\sl Houtteelt
II11 II Vruchtwisselstelsel
Centrale stad
0
CI—Akkerweidestelsel
Y//A Drieslagstelsel
Extensieve veehouderij
250 km
-i
Kleine stad
met eigen regio
Von Thünen's model van 'Der Isolierte Staat' met daarbij Nederland afgebeeld op
dezelfde schaal
omdat het fysisch-geografisch substraat zelden over een zo'n groot gebied homogeen
van aard is. Maar uitgaande van Von Thünen's gedachtengoed komt het ons voor dat
we de grote verscheidenheid aan 'landbouwsystemen' in ons land vooral moeten
verklaren uit het - om zo te zeggen - interfereren van dat complexe fysisch-
geografische substraat met een meer abstract, ruimtelijk-economisch krachtenveld,
conform zijn concentrische model. Juist dit op elkaar inwerken van deze vormende
krachten blijkt in hoge mate bepalend te zijn geweest voor die grote verscheidenheid
aan bedrijfsvormen die hier tot ontwikkeling kwam.
Daar komt nog bij - en dat is niet onbelangrijk: we dienen dit Standort-model niet
als een statisch en in de tijd onveranderlijk concept te zien. Ik kom daar in het laatste
deel van mijn verhaal op terug.
Maar voorlopig kies ik als uitgangspunt om in deze termen een beeld te geven van
die landbouwkundige verscheidenheid in ons land. de situatie zoals die zich
ontwikkelde tijdens een beroemde, ja roemruchte periode uit onze vaderlandse
geschiedenis: 'de Gouden Eeuw'. Een periode zo ruwweg tijdens de eerste helft van
de zeventiende eeuw, meer bepaald het tijdvak 1580-1675. Het is een periode die op
zich genomen, voor een deel samenvalt met wat onder historici bekend is als de 'lange
DE ZEEUWSE LANDBOUW IN NEDERLANDS PERSPECTIEF
21
