Ook voor een sociaal-economische aanpak zijn vele mogelijkheden, zoals de
herkomst van de materialen voor de drachten. Deze kwamen vaak van ver,
bijvoorbeeld kraaltjes uit Bohemen en kanten uit België en Frankrijk. Ook interessant
is het onderzoeken van de prijzen van materialen, kledingstukken en accessoires,
liefst in relatie tot het inkomen van de dragers en/of de prijzen die in dezelfde tijd voor
modekleding betaald moesten worden. Een andere optie voor onderzoek vormen de
beroepen die zich bezighielden met het vervaardigen, verkopen en onderhouden van
de diverse drachtonderdelen. Al werden veel drachtonderdelen, vooral voor en door
de vrouwen, zelf gemaakt, dat gold zeker niet voor alle. Er bestonden gespecialiseerde
wevers, stoffenfabrikanten, passementmakers, kleermakers, marskramers, mutsen-
maaksters, mutsenwassers en -opmaaksters, schoen- en klompenmakers en juweliers.
Het bronnenmateriaal is even divers als de mogelijke vraagstellingen. Een
allerminst volledige opsomming omvat egodocumenten (dagboeken, brieven,
reisverslagen), tijdsdocumenten (artikelen, ingezonden brieven en advertenties van
bovengenoemde streekdrachtspecialisten in kranten en tijdschriften), rekeningboeken
en ander archiefmateriaal van bovengenoemde streekdrachtspecialisten, beeld
materiaal (schilderijen, tekeningen, foto's, films), interviews en enquêtes, (streek-)
romans, spotprenten en artikelen in heemkundebladen en het orgaan van de
Nederlandse Kostuumvereniging (Kostuum). Behalve in het plaatselijk of regionaal
archief is veel te vinden bij het Openluchtmuseum in Arnhem en het P.J.
Meertensinstituut te Amsterdam. Over enkele jaren zal de onderzoeker ook te rade
kunnen gaan bij het Streekdracht Documentatie- en Informatiecentrum dat momenteel
in oprichting is en gevestigd zal worden binnen het Openluchtmuseum in Arnhem.
Bibliografie
Album des costumes des Pays Bas, dédié d sa majesté la reine des Pays Bas, Amsterdam 1849.
Bakker-Stijkel, D.G., Wie 't breed heeft laat 't breed hangen, Arnhem 1982.
Bing, V. en J. Braet von Ueberfeldt, Nederlandsche kleederdragten, naar de natuur getekend, Amsterdam
1850-1857 (heruitgave Zutphen 1978).
Bouman, P.J., Geschiedenis van den Zeeuwschen landbouw in de negentiende en twintigste eeuw en van de
Zeeuwsche landbouwmaatschappij, 1843-1943, Wageningen 1946.
Bree, J. de, Kostuum en sieraad in Zeeland, Lochem 1967.
Broeder, D.L., Zwerftochten door Zeeland, Bussum 1949.
Brown, H., De Nederlanden: karakterschetsen, kleederdragten, houding en voorkomen van verschillende
standen. Den Haag 1841
Coster, Ch. de, Schetsen uit Zeeland, Middelburg 1979 (oorspronkelijk La Zélande, 1875).
Elout, C.K., In kleuren en kleeren: Nederlandse volksdrachten (uitgave Algemeen Handelsblad), z.j.
Geschiere, A., Het leven van den Walcherschen boer gedurende de laatste twee eeuwen, Bruinisse z.j.
Heusden, E. van Bonte kleren en blanke kappen, Den Haag 1948.
Leeuw, K.P.C. de, Kleding in Nederland, 1813-1920. Van een traditioneel bepaald kleedpatroon naar een
begin van modem kleedgedrag, Hilversum 1992.
Leeuw, K. de, 'Local costume in the Netherlands, 1800-today; An out-of-date position or a collective
stance?': Economic and social history in the Netherlands (3), Amsterdam 1991. 61-80.
Leeuw, K.P.C. de, 'Streekdracht en modekleding in Nederland' in: Streekgebonden kleding. Onderzoek in
Nederland en Vlaanderen, Utrecht 1996, 9-22.
Maas, K. van der, Walcheren: een eiland of niet soms?Haren 1972.
Maaskamp, E., Afbeeldingen van de kleeding, zeden en gewoonten in de Bataafsche Republiek met den
aanvang der negentiende eeuw, Amsterdam 1803.
Molen, S.J. van der, Levend volksleven; Een eigentijdse volkskunde van Nederland, Assen 1961
Molkenboer, Th., De Nederlandsche nationale kleederdrachten, Amsterdam 1917.
Nagtglas, F., Uit het Zeeuwsche volksleven, Middelburg 1885.
Nieuwhoff, C., Diepraam W. en C. Oorthuys, Klederdrachten. Een reis langs de levende drachten van
Nederland, Amsterdam 1976.
Polderman, J.J., 'Zuid-Bevelandsche boerenkleeding in de 18de en 19de eeuw' in: Historia (1942) nr. 1
STREEKDRACHTEN EN IDENTITEIT
23