Hondenpoep kon vroeger, net als tegen
woordig, behoorlijk wat overlast veroor
zaken. De Sluise overheid probeerde met
bepaalde maatregelen hiertegen op te
treden, bijvoorbeeld door niet zozeer de
poep, als wel de honden te verwijderen.
Fragment van de ets 'De bannhartige
Samaritaan van Rembrandt, 1630.
heeft deze grotere coulance geleid tot een vermindering van de kwaliteit van stedelijke hygiëne,
onderhoud en zo meer? Een situatie die één, anderhalve eeuw later en nog versterkt door bijzondere
oorlogsomstandigheden, er uiteindelijk toe leidde, dat de stadsregering bepaalde maatregelen
voortdurend diende te herhalen om ze nageleefd te krijgen? Helaas, zonder verder onderzoek is het
niet mogelijk om deze vragen te beantwoorden.
Het bovenstaande laat zich niet zo eenvoudig samenvatten. De teksten over tollen, putten en
milieuvoorschriften bestrijken immers een breed terrein van menselijke activiteiten en vertonen
onderling grote inhoudelijke verschillen. Ze zijn hier samengebracht in hun relatie tot de
opgravingen in Sluis van twee jaar geleden, soms direct, soms indirect. In feite is er hierboven
slechts sprake van een half verhaal. En sterker, veel minder dan een half verhaal, omdat we niet
meer hebben gedaan, dan het aanduiden van enkele documenten en het citeren van bepaalde
passages daaruit. Drie voorbeelden, zoals de ondertitel luidt en niet meer. Drie voorbeelden, die in
aantal zonder twijfel kunnen worden uitgebreid. Het voorliggende, minder dan halve verhaal kan
echter pas completer worden door gedetailleerde bestudering van alle ter beschikking staande
bronnen. Dat wil zeggen van zowel archeologische als uitgegeven en onuitgegeven
lokaalhistorische documenten. Zover is het echter nog niet, een dergelijk onderzoek kost immers
veel tijd. En, om nog maar eens een Romein te parafraseren (een liefhebber van smakelijke roddels
dit keer), de historicus Tacitus: goed onderzoek dient niet gegrond te zijn op haastige gedachten,
maar op nauwgezet observeren en geduldig overdenken.
Slot
22
