Self in foliant
weinig verschillen te zijn: af en toe een woord
minder of meer en een zin die enigszins is
aangepast. We kunnen dan ook wel aannemen
dat de drukker het verhaal van Appollonius'
lotgevallen in de Gesten belangrijk vond en
meende dat een volksboek over Appollonius
wel kopers zou vinden. Het boekje is gedrukt in
Delft, zoals aan het eind staat te lezen, maar de
naam van de drukker wordt daarbij niet
vermeld. Wel is een groot en 'sprekend'
drukkersmerk afgebeeld met een eenhoorn: de
'snellaert'. Dit wijst op Christaen Snellaert, een
drukker die in de periode 1488-1497 in Delft
werkzaam was. Vanaf 1495 vermeldt hij
trouwens ook zijn naam in zijn uitgaven.
Snellaert zette de tekst uit een letter die kort
tevoren gemaakt was door Henric Pieterszoon
die Lettersnider, een van de eerste zelfstandige
lettersnijders. Deze letter, de textura, heeft
vanaf het einde van de 15de en begin 16de eeuw
tot halverwege de 16de eeuw in de Noordelijke
Nederlanden een belangrijke rol gespeeld. Het
is een mooie, en voor die tijd moderne, gotische
letter, die vanuit de Nederlandse handschriftelijke traditie bekend was: een belangrijke factor in de
overgang van manuscript naar drukwerk en waarschijnlijk getuigend van het zakelijke instinct van
onze Delftse drukker-uitgever Snellaert.
Het boek is verlucht met een drietal identieke houtsneden met de volgende voorstelling:
Appollonius. prins van Thyro, wordt ontvangen door koning Antiochus van Antiochië. De prins
komt van links aanlopen, met achter zich aan zijn paard; de koning en zijn gevolg staan voor en in
de kasteelpoort. Van de daken van het kasteel steken twee stokken met mensenhoofden. Op een
toren kijkt de koningsdochter toe. Het werk is eigendom van het Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen en sedert 1899 in bruikleen gegeven aan de Zeeuwse Bibliotheek. Dit unieke
leesboek wordt uiteraard niet uitgeleend en is alleen beschikbaar voor studiedoeleinden en binnen-
of buitenlandse exposities. In een mogelijk in 2001 te houden expositie in de Zeeuwse Bibliotheek
zullen alle 26 incunabelen getoond worden, waarbij dan ook bovenstaand werk te aanschouwen zal
zijn.
Literatuur
E. Archibald, 'Apollonius of Tyre' in the Middle Ages and the Renaissance. New Haven 1984.
E. Archibald, Apollonius of Tyre. Medieval and Renaissance Themes and Variations. Including a text and translation of the
Historia Apolonii Regis Tyri. Woodbridge 1991.
W.P. Gerritsen A.G. van Melle (red.). Van Aiol tot de Zwaanridder. Personages uit de middeleeuwse verhaalkunst en hun
voortleven in literatuur, theater en beeldende kunst. Nijmegen 1993, 33-39.
G. Kortekaas, De wonderbaarlijke geschiedenis van Apollonius. Koning van Tyrus. 's-Gravenhage 1982 (Nieuwe Vormen
4; vertalingen en bewerkingen van Griekse en Latijnse teksten).
G.A.A. Kortekaas, 'Het adaptatie-proces van de Historia Apolonii Regis Tyri in de Middeleeuwen en vroege Renaissance'.
In: H. van Dijk en E.R. Smits (red.), Dwergen op de schouders van Reuzen. Studies over de receptie van de Oudheid in de
Middeleeuwen. Groningen 1990.
Lexikon des Mittelalters. Deel I: Aachen bis Bettelordenskirchen. Munchen/Zurich [1980], kol. 771-774.
28