ZEEUWSE PSALMEN
W. van Gelder
Lezing door de Commissaris der Koningin tijdens de Zeeuwse Dialectdag op zaterdag 21 oktober
jl. te Kapelle*
Met genoegen heb ik de publicatie PSALMEN in het Zeeuws van Wim Joosse in ontvangst
genomen.
Ik constateer dat steeds meer in en over de Zeeuwse streektaal wordt gepubliceerd. In speciale
uitgaven, maar behalve in Nehalennia ook regelmatig in de wekelijkse bijlage van de PZC, in De
Stem en in het tijdschrift Noe; ook wordt in uitzendingen van Omroep Zeeland regelmatig het
Zeeuws gebruikt. Het Zeeuws is een van de, ook letterlijk, meest aansprekende onderdelen van ons
cultureel erfgoed. Daarom is het goed te kunnen constateren dat de streektalen steeds meer aanzien
krijgen. Zowel wetenschappers als amateurs houden zich steeds meer bezig met onze streektaal.
Ook de Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectenonderzoek houdt zich al jaren bezig met het
onderzoek naar de Zeeuwse streektalen en ondersteunt het onderzoek voor de uitgave van het
Woordenboek der Vlaamse Dialecten. U kent mijn grote instemming met het besluit van de
Vereeniging zich niet alleen te willen inzetten voor Dialectenonderzoek, maar ook energie te willen
steken in het bevorderen van het gebruik van de Zeeuwse dialecten. De Zeeuwse dialecten
behouden en ontwikkelen als levende hedendaagse cultuurexpressie. In die beleidswijziging past
ook het streven naar Europese erkenning van de Zeeuwse streektaal, waaraan de heer Roeland van
Hout zojuist in zijn inleiding aandacht heeft besteed.
Het eerste verzoek aan het provinciaal bestuur, in de persoon van de Gedeputeerde van Cultuur de
heer de Kok, om mee te willen werken aan de erkenning van de Zeeuwse streektaal, dateert alweer
van eind 1997. Bij de presentatie van het nul-nummer van het tijdschrift Noe kaartte de stichting
Zuudwest 7 deze zaak aan. Ook de Zeeuwsche Vereeniging voor Dialectenonderzoek speelt een
belangrijke rol in het streven naar erkenning. Verschillende van haar leden hebben zitting in de
werkgroep die het haalbaarheidsonderzoek heeft uitgevoerd.
Gedeputeerde Staten hebben de commissie voor Dialectenbevordering geïnstalleerd die het
klankbord vormt voor de werkgroep. Hierin heeft een dertigtal leden van de Vereeniging zitting. De
weg naar de erkenning heeft verschillende hindemissen gekend, maar de indmk bestaat dat de
meeste obstakels genomen zijn en dat eind dit jaar of begin volgend jaar, naar ik hoop.
Gedeputeerde de Kok officieel de erkenning van het Zeeuws kan aanvragen bij de Staatssecretaris
van Binnenlandse Zaken. (Naschrift: in zijn inleiding was Professor Roeland van Hout minder
optimistisch over de erkenning, maar ik laat mij maar inspireren door de heer De Regt die over
provinciale subsidies simpel verklaarde: A je der om vraegt, dan krieg je 't geweun.)
Ik hoop dat deze erkenning een extra stimulans zal betekenen voor het gebruik en het onderzoek
naar en het publiceren over de Zeeuwse streektaal in alle verschijningsvormen. Met het woord
verschijningsvormen duid ik niet alleen op de vele dialecten die Zeeland kent - zoals u als geen
ander weet kennen veel dorpen een eigen woordenschat - maar ook op de vele manieren waarop met
de streektaal wordt omgegaan. Binnenshuis of buitenhuis, gesproken of geschreven, in de
persoonlijke sfeer of in een publieke gedachtenwisseling. Dit laatste gebeurt in mijn ogen nog veel
te weinig. In het verleden heb ik daar een pleidooi voor gehouden. De Zeeuwse politiek laat hier
jammer genoeg een kans liggen. Maar daar wil ik het nu niet over hebben.
32
