historische verenigingen en zeker ook universiteiten een grote rol. Amateurs en studenten gaan
onderzoek doen. Samenwerking met die instellingen is daardoor van belang. Om die reden is de
Leemtenlijst ook naar universiteiten in Nederland en Vlaanderen gestuurd. Overigens, op internet
is de meest actuele versie te raadplegen, omdat het nu eenmaal een erg dynamisch onderwerp is (en
het kan niet snel genoeg verouderd zijn).
Hoezo historisch onderzoek doen in Zeeland? 'In Zeeland is toch alles verbrand of verdronken.' Zo
begint de inleiding op de nieuwe Lijst van leemten voor historisch onderzoek over Zeeland.
Aangetoond is inmiddels dat dit onzin is. Er is een schat aan onderzoeksmateriaal voorhanden. In
het kader van het stimuleren en bevorderen, maar ook belonen, van historisch onderzoek is het idee
van een prijs ontstaan: de Jacob Catsprijs. Want, ondanks de leemten, is het natuurlijk niet zo dat
er de afgelopen jaren niets is gebeurd. Een jaar geleden, op 30 oktober 1999 vond te Zierikzee de
13de Historische Studiedag van de Werkgroep Historie en Archeologie plaats, onder de titel
'Gewoon en toch bijzonder. Alledaagse geschiedenissen uit het Zeeuwse verleden'. De dag stond
toen mede in het teken van de presentatie van de tweede, herziene uitgave van de Leemtenlijst (met
op de omslag een afbeelding uit Cats' Spiegel van den ouden ende nieuwen tijd). Als tegenhanger
van de meer gedegen historische onderwerpen in de Lijst van leemten, was de studiedag juist met
alledaagse thema's gevuld, daarbij ook aansluitend bij het Jaar van de Volkscultuur. Aardig is dat
die dag ook nog wel een staartje heeft gekregen. Doordat toen met name Kees Slager de aandacht
vestigde op het belang van de historie van het dagelijks leven van de 'gewone' Zeeuwen, is er dit
jaar een project over moderne geschiedenis aan de hand van interviews opgestart: het project
'Ooggetuigen van de 20ste eeuw', waarvoor zich inmiddels zo'n 60 vrijwilligers hebben
aangemeld.
Op die 13de Historische Studiedag is ook de straks uit te reiken Jacob Catsprijs aangekondigd. In
vervolg op het doel van de Lijst van leemten, de bevordering van geschiedschrijving over Zeeland,
en om de lijst meer bekendheid te geven, niet alleen in Zeeland, maar vooral ook daarbuiten
(nationaal en over de grens in Vlaanderen) is er een prijs voor Zeeuws historisch onderzoek aan
gekoppeld en wel in twee categorieën: voor een boek en voor een artikel. En een professionele,
gevarieerde en deskundige jury was bereid hieraan zijn medewerking te verlenen. Het is ook niet
zomaar wat, het is best een prestigieuze prijs en beslist geen vetleren medaille.
De prijs is genoemd naar Jacob Cats, want als er één naam bekend is buiten Zeeland, die wordt
geassocieerd met Zeeland en met geschiedenis en cultuur, dan is het wel die van Jacob Cats. Wie
Jacob Cats precies was hoef ik niet uit te leggen. Wel wil ik benadrukken dat het niet alleen zijn
geboorteplaats Brouwershaven is, die met Cats is verbonden. In Zierikzee kreeg hij zijn Latijnse
schoolopleiding, en ook met Walcheren zijn er banden: halverwege de Lange Noordstraat in
Middelburg staat zijn woonhuis ('Het Logement van Middelburg'), in Grijpskerke bevindt zich zijn
buitenplaats De Munnickhof. Groede in Zeeuwsch-Vlaanderen kent nog de Catshoeve en een
Catsbank en in Den Haag herinnert het Catshuis aan deze bekende Zeeuw.
Door er niet alleen een zogenaamde 'eervolle vermelding' aan te verbinden, maar ook een
kunstvoorwerp, een beeldje, wordt zo niet alleen ook de kunst bevorderd en onder de aandacht
gebracht, maar tegelijk ook geschiedbeoefening gestimuleerd en beloond. Oorspronkelijk zou de
bekende Zierikzeese beeldend kunstenaar Ad Braat de prijs maken. Diverse, buitengewoon
gezellige uren zijn, samen met kunstliefhebber Ad Beenhakker, in het Burgerweeshuis
doorgebracht om te bespreken wat voor soort beeldje het moest worden. De schetsen had hij al
gereed toen hij op 31 januari 2000 plotseling overleed. We zijn verheugd een goede opvolger te
hebben gevonden in de eveneens van Schouwen afkomstige kunstenares Miems van Citters, tevens
een goede bekende van het echtpaar Braat.
22
