K
De Zierikzeeënaars worden bespot met dae ei de Noowbele poowrte (daar heb je de Nobele Poort)
en ei de boowde al heleize? (heb je de bode Zierikzeese Nieuwsbodeal gelezen?). Het gaat hierbij
niet alleen om een afwijkende uitspraak van de -ee- en de -oo-, die naar een -ou- en -ei- zwemen,
maar bovendien gerekt worden uitgesproken.
Inwoners van Zuid-Beveland en Walcheren spreken van 't Land van de 'aoge baomen (het land van
de hoge bomen) als ze de noordelijke eilanden aanduiden, daarmee doelend op de afwijkende klank
voor de -oo-, omdat ze zelf spreken van dó ge böömen.
Andere klankeigenaardigheden vallen iets meer op, zoals de glottisslag: broo mi suu'er is le'er
(brood met suiker is lekker), een spotzin voor Scharendijke; de k wordt er als een glottisslag
uitgesproken. Ook in Geersdijk spot men met de glottisslag van Kamperland: 'n Lè 'e ba 'ie thee mee
suu'e (een lekker bakje thee met
kabieters, kabietertjes zie karbieters.
de kachel stookplaats: thans alg., doch
niet inheems. Opm. Op 't platte land
werd tot omstreeks h. eind v. d. 19e
eeuw op d n 'aerd gestookt.
't kachel; 't kacheltje: het veulen(tje): W.;
Z.B.; N.B.; Sch.-D.; G.; Ofl.; Aant.:
op Phi. soms: 't kaffel; kaftel geg. d.
Azn. Zie: kafje.
Vroeger brocht de groe:nboe:r 't ka
cheltje nog wè's mee ni stad, dan lie.p
't los bie de merrie, mè da's noe te gc-
vaerlik mé aol die auto's: Kod.
Opm. 't bekende Kiek, kiek 'n kacheltje
op d'n diek is een gefabriceerd zinnetje
om de „Hollanders" in de war te helpen.
Zie: kissemannetje, vool.
kachele(n) een veulen werpen: W.Z.B.;
N.B.; Sch.-D.; G.; Ofl. Zie: veulenen,
vole(n), wurpe(n).
kachelmerrie drachtige merrie of moeder-
paard: W.; Z.B.; N.B.; Sch.-D. (Kwv.;
Bh.; Rns.; No.; Ow.; Bns.); G.; Ofl.
(Azn.; Ogp.). Zie: kachelpaerd; veu
lenmerrie; veulenpaerd; voolpaerd.
kachelpaerd drachtige merrie of moeder-
paard: Sch. (Zn.; Rns.); G.; Ofl. (Odt.;
Azn.). Zie: kachelmerrie.
kachelpanne.
Uit: Woordenboek der Zeeuwse Dialecten.
suiker). In Colijnsplaat komt de
glottislag nog even de kop opsteken
in die weunt zee'er achter de
kaèreke, maar het spotzinnetje is
vooral bedoeld om de gerekte
uitspraak van zowel zeker als kerk te
benadrukken. Ook in Breskens is
gerekte uitspraak de basis voor het
spotzinnetje 'n cè-nt voor de kèr-ke
(een cent voor de kerk).
In Westkapelle is de 1-uitspraak
opvallend, zoals blijkt uit het
Walcherse spotzinnetje: oil en boll
en nog niet voll (hol en bol en nog
niet vol). Deze spotzin maakt
bovendien nog eens gebruik van
binnenrijmen, wat het klankaspect
nog versterkt.
Op Zuid-Beveland is er een westelijk
deel en een oostelijk deel: 't west-
ènde en 't oóst-ènde. Die van het
west-ènde bespotten die van het
oöst-ènde met Zêên, doen en lêêten,
gruttepap eten (zeggen, doen en
laten, gruttepap eten), omdat zij de
slot-n uitspreken.
Er zijn er nog meer, maar laten we de
reeks fonologische sjibbolets
afsluiten met dit rijmpje van
Ouddorp, waarin de in het Zeeuwse
taalgebied alleen in Ouddorp en
Goedereede gebruikte woorden uus
30
