droogmakingswerkzaamheden verbleef hij nog enige tijd op Walcheren, waar hij de roman Het
Verjaagde Water voltooide. Niet alleen schreef hij deze roman.5 Hij maakte ook een serie foto's,
die thans in het bezit zijn van het Zeeuws Documentatiecentrum.
Den Doolaard overleed in 1994 in Hoenderlo.
Het Verjaagde Water6
Onderwerp van Het Verjaagde Water zijn de gebeurtenissen vanaf het bombardement bij
Westkapelle tot de sluiting van het gat van Rammekens. In de beschrijving wordt aandacht besteed
aan het leven van de bevolking, en vooral ook aan het samenspel tussen de DDW, de aannemers en
het militaire apparaat, alles tegen de achtergrond van de droogmakingswerkzaamheden. Met name
dat laatste aspect heeft het mogelijk gemaakt de roman te plaatsen binnen een technisch goed
gedocumenteerde context. Een vergelijking van de roman met de archieven van de DDW geeft
duidelijk aan dat de roman de werkelijkheid op de voet volgt. Dat geldt ook voor het leven en zelfs
de karakters van een aantal personages uit het boek, en dan weer met name de technici over wie wij
als latere collega's nog veel gegevens konden verzamelen.
De foto's van Den Doolaard, en ook de tekeningen van Bantzinger hebben het mogelijk gemaakt de
gelijkenis tussen roman en werkelijkheid nader te onderbouwen. Binnen het bestek van dit artikel
wordt verwezen naar de Figuren 8, 9 en 10 met bijbehorende tekst.
(Fig. 9) Westkapelle, onmiddellijk
na de sluiting.
...De caissons lagen schots en
scheef, maar toch dicht bij elkaar,
in het schuimende ebwater. Een
paar meter van hem vandaan, op
een hoop steen, zat een Westkappels
meisje, zestien jaar misschien,
hoogstens zeventien, een kind nog,
met een gestreept schort, blote
armen, een zwart jakje en een grote
witten kanten muts rond haar fijne
snuitje.
Waar de naspeuringen op technisch gebied een grote gelijkenis hebben opgeleverd tussen roman en
werkelijkheid moet een voorbehoud worden gemaakt bij de beschrijving van de bevolking. Hoewel
bepaalde gebeurtenissen als zodanig op werkelijkheid berusten (het comité 'Walcheren moet
droog', de spanningen tussen de aannemer en de bevolking in Westkapelle) was het niet mogelijk
een zo gedetailleerde vergelijking te maken als voor de technische aspecten wel mogelijk was.
Opvallend is wel dat er grote verschillen bestaan tussen de verschillende drukken van het boek.
Daarbij valt op dat passages die wellicht als te persoonlijk zijn opgevat in een later stadium door de
schrijver zijn verwijderd. Over de achtergronden van de verschillen hebben wij geen informatie
kunnen vinden.
27
