Figuur 4
Het puntentotaal van de roem kan nog worden verhoogd door tijdens het spelen een aantal slaegen
t' aelen. Dit geldt echter alleen voor de hoogste bieder, en mits deze niet één van de nog nader te
omschrijven spelvarianten wil spelen (zoals misère). Als ook aan laatstgenoemde voorwaarde is
voldaan, dan mag de hoogste bieder één van de vier kleuren troef maeke en zal hij daarmee hogere
kaarten in handen krijgen. Bij een spel met vier spelers gaat hij dan bovendien samenspelen met zijn
zgn. 'maat'. Dit kan een vaste maat zijn, welke dan tegenover hem aan de speeltafel zit,8 of per spel
kan de hoogste bieder 'n aes meevraege; de maat is dan degene die dat aes in handen heeft. Men
moet altijd 'n aes meevraege dat men zelf niet heeft, en bij vier aezen moet men 'n keunik
meevraege. De maat maakt zich direct bekend, en zijn roem wordt bij die van de hoogste bieder
opgeteld. De roem van beide spelers moet gemeld en gewoonlijk ook getoond worden. Omdat alle
belangrijke kaarten daardoor al vóór het spelen bekend kunnen zijn, kan het verdere verloop van het
spel hierdoor saai worden, en spelen sommige gezelschappen liever bie:e zonder roem.
Kaarte
aes
keunik
vrou:we
boer
tie:ne
troefboer
troefnegene
Punten
11
3
2
1
10
20
14
Tabel 2
Vervolgens gaan de twee maats proberen om samen zoveel mogelijk slaegen t' aelen. De hoogste
bieder begint: die mö uutkomme. Hij doet dit door 'n kaarte te gooien'x van een bepaalde kleur (deze
kleur wordt dan evroge), en de overige spelers volgen hem beurtelings na. Hierbij wordt een ieder
geacht om - indien mogelijk - 'kleur te bekennen', ofwel te volgenallen spelen een kaart in
dezelfde kleur, hoewel een troefkaart spelen stekke of koopealtijd is toegestaan. En de hoogste
kaart wint uiteindelijk de slag. Zo is de slag in Figuur 3 voor klaoverkeunikmits klaover niet de
troefkleur is en arten eveneens niet. Zou echter arten troef zijn, dan is deze slag voor artentie.ne,
en bij klaover troef voor klaovemegene. Overigens is de troefboer de hoogste kaart in het spel, en
is dit tevens de enige kaart waarmee men niet hoeft te volgen. Na iedere slag moet de winnaar van
die slag opnieuw uutkommeen wanneer alle kaarten aldus zijn verdeeld, is het spel afgelopen.
Gewoonlijk wordt dan de laatste slag nog beloond met 5 punten extra, en als de speelmaats samen
alle slagen hebben behaald, dan heten ze vol en krijgen ze daarbij nog een bonus van 100 punten.
Aan het eind van het spel telt men de punten van de slaegen op bij de roem, en wordt bekend of de
twee maats hebben gewonnen dan wel verloren. Een overzicht van de waarde van de individuele
kaarten is weergegeven in Tabel 2deur slaegen t' aelen kan men dus in totaal 141 5 100
(afgerond) 250 punten bij elkaar spelen. Hoewel het aantal punten boven het gedane bod in feite
geen toegevoegde waarde heeft, vernoemt men dit aantal toch. Zo zegt men bij een gezamenlijk
overschot van 40 punten feêrtig op
Variant
piko
misère omvère
bloötmisère
zwabber
pandoer
bloótpandoer
Punten
250
250 300
350
400
450
500
Tabel 3
Een derde manier om bij het bie. e punten te behalen, is door één van de bijzondere spelvarianten in
Tabel 3 te gaan spelen, en deze vervolgens tot een goed einde te brengen. De punten die men hierbij
32
