eigenlijk wel leuk is en ze dat ook wel eens zouden willen proberen. Wel, in 2006 krijgen zij de
kans om zich te bewijzen als songschrijver in één van de Zeeuwse dialecten. Men kan ook meedoen
als men alleen maar een songtekst inlevert. De Stichting gaat dan op zoek naar één van de bestaande
Zeeuwse muziekgroepen of zangers om je lied uit te voeren. Stel je voor: misschien krijgen we
Surrender of de Lamaketta's wel zo gek dat ze een Zeeuwse hit maken van jouw songtekst. De
wedstrijd zal worden afgesloten met een optreden van de deelnemers op een avond in november
2006. Er zijn een paar leuke geldprijzen te winnen. De wedstrijd staat open voor een groot publiek,
maar richt zich in het bijzonder op jongeren (in heel ruime zin). Wie wil deelnemen, kan zich
aanmelden door zijn bijdrage in te sturen voor 1 mei 2006 (liedteksten) en 1 september 2006
(arrangementen) naar dialectmuziek@zeelandnet.ril of naar de SCEZ - dialect en muziek - postbus
49 - 4330 AA Middelburg. De groep met liedteksten moet zijn bijdrage vroeger inleveren omdat
voor deze categorie gezocht zal worden naar bestaande bands/zangers die die Zeeuwse tekst willen
naar voren brengen op de manifestatie. De periode tussen mei en september wordt dus benut om de
Zeeuwse teksten muzikaal vorm te geven. Het volledige reglement is te vinden op www.scez.nl.
Kwistet
Hebt u hem al gezien, de nieuwe quiz op omroep Zeeland op woensdagavond? De quiz, Kwistet,
wordt gepresenteerd door Elsa van Hermon, bekend van het dialectenprogramma Proats voor 2. Het
is een echte Zeeuwse quiz met alleen maar vragen over Zeeuwse zaken zoals het nieuws van de
afgelopen jaren, sport, geschiedenis, natuur, cultuur, politiek, dialect, enzovoort. Alles wat in
Zeeland gebeurt of is gebeurd kan aan bod komen, zeggen de makers op hun website. En misschien
was dat ook doorslaggevend om de quiz niet te presenteren in het Algemeen Nederlands, maar in
het dialect. Natuurlijk was er ook kritiek. Een quiz in het Zeeuws op tv, dat kan toch niet, dachten
velen. Kennis en dialect, dat kun je toch niet combineren, vonden anderen. En wellicht waren er nog
meer vooroordelen en clichés te horen. Gelukkig zijn er ook kijkers die het wel leuk vinden. Je hoeft
je immers niet te schamen voor je moedertaal, dus moet het Zeeuws ook een plaats kunnen krijgen
op de regionale omroep. Toch zijn er ook fervente voorstanders van het dialect die bedenkingen
hebben. Is het taaltje dat Elsa in deze quiz gebruikt wel dialect? Het lijkt eerder een beetje
verzeeuwst Nederlands, was de strekking van hun kritiek. Wat Elsa spreekt in deze quiz is
inderdaad eerder een regiolect dan een dialect. Dat wil zeggen dat bepaalde typische kenmerken die
meestal als zeer plat worden ervaren of die heel specifiek zijn, plaatsmaken voor minder specifieke
klanken die door een grotere groep mensen wordt verstaan. Vooral de echte dialectwoordenschat is
sterk onderhevig aan dialectverlies. In de plaats daarvan komen Nederlandse woorden die soms
eens wel, dan eens niet aangepast worden aan de klanken in het Zeeuws. Het Hoeks dat Elsa van
Hermon in Hoek zelf spreekt klinkt ongetwijfeld anders dan het Zeeuws dat zij in Praots voor 2
gebruikt of het Zeeuws dat ze in Kwistet gebruikt. In de laatste twee gevallen moet het immers
verstaanbaar zijn voor een groter publiek, in het eerste geval praat ze met mensen die het Hoeks als
hun moedertaal hebben. Onbewust passen we ons dus steeds aan onze omgeving.
Wie de quiz gevolgd heeft, heeft ongetwijfeld hier en daar de vragen over dialect opgemerkt. Een
rammelteste, zemelappig, zunnekruijer, ammeknoest, enz. Natuurlijk hebben de makers zich op het
WZD gebaseerd. Bent u als taalliefhebber ook wel eens benieuwd naar de achtergrond van
woorden. Wat betekenen ze, maar vooral, waar komen die woorden vandaan? Hieronder belichten
we enkele dialectwoorden uit Kwistet. In de eerste aflevering werd gevraagd wat een rammelteste
was. Het juiste antwoord was 'een praatzieke vrouw'. Rammelen kan 'onophoudelijk praten'
betekenen, en een teste is eigenlijk een kom of een teil, maar wordt in de zuidelijke dialecten ook
wel eens gebruikt in de figuurlijke betekenis voor 'hoofd'. Lichaamsdelen worden dikwijls gebruikt
in scheldwoorden. Andere woorden die hetzelfde betekenen zijn bijvoorbeeld het Vlaamse
babbelgat of babbelkont. Een ander woord uit de eerste aflevering was hottekrotten of ottekrotten
43
