Wat denken Zeeuwen over dialectgebruik?
Aan de hand van een reeks stellingen is de attitude tegenover dialectgebruik in het algemeen en de
Zeeuwse dialecten in het bijzonder bestudeerd. We beperken ons hier tot de opvallendste resultaten
die consequenties hebben voor het dialect- en streektaalbeleid in Zeeland.
Zeeuwen zijn optimistisch over het voortbestaan van hun lokale taalvariëteiten. 70% gaat ervan uit
dat de Zeeuwse dialecten altijd zullen blijven bestaan, ook al zullen de verschillen tussen de
dialecten kleiner worden en de lokale dialecten plaatsmaken voor streektalen. 6 van de 10 Zeeuwen
vindt dat er in het basisonderwijs meer aandacht aan het dialect geschonken moet worden. En de
helft staat positief tegenover het gebruik van dialect in officiële situaties, zoals een burgerlijk
huwelijk. Driekwart van de informanten vindt dat er meer informatie beschikbaar moet komen over
het streekeigene, zoals over plaatselijke geschiedenis, gewoonten, liederen en feesten. Meer
informatie in en over het Zeeuws in de regionale kranten krijgt minder bijval (38%), maar meer
Zeeuws op omroep Zeeland dan weer wel (57%), net als een uitgesprokener Zeeuws accent (54%).
De erkenning van het Zeeuws kan ook op geen meerderheid rekenen: 47.5% ja, 34.1% nee en 18.4%
heeft geen uitgesproken mening. Over een officiële dialectspelling is men zeer duidelijk: meer dan
de helft van de Zeeuwen is radicaal tegen, slechts een kwart verklaart zichzelf voorstander. Men
blijkt het Zeeuws toch vooral als een spreektaal te zien. Daarnaast is er geen sprake van hét Zeeuws,
maar van een verzameling Zeeuwse dialecten, die ieder op zich dan eigen spellingsregels moeten
hebben. En vermoedelijk hebben de Zeeuwen ook al meer dan genoeg van de spellingsperikelen
rond het Nederlands.
Besluit
Hoewel Zeeuwen meer Standaardnederlands dan Zeeuwse dialecten spreken, ziet de toekomst voor
de Zeeuwse dialecten en streektalen er nog goed uit. Bijna iedereen begrijpt het en 80% van de
informanten zegt het ook zelf te kunnen spreken. Degenen die het niet spreken zijn vooral Zeeuwen
die dat niet willen doen. De meeste Zeeuwen spreken echter nog graag dialect en doen dat naast het
- al dan niet Zeeuws gekleurde - Standaardnederlands. De dialecten zien ze vooral als de spreektaal
voor thuis en in de eigen regio, ook in de media. Er is echter relatief weinig vraag naar geschreven
Zeeuws.
We zien wel dat jongere Zeeuwen iets minder dialect spreken en een iets mindere positieve houding
ertegenover hebben dan ouderen. Maar anderzijds worden de dialecten en streektalen nog altijd
doorgegeven aan de jongere generatie: jongeren spreken evenveel dialect met hun kinderen als
ouderen dat doen. Daardoor zijn dialect en streektaal in Zeeland nog niet bedreigd.
22
