Aflevering 155 voorjaar 2007
37 idem, 7 aug. 1952.
38 'Brieven uit Amerika', De Faam (21 maart 1952); idem, 1 aug. 1952; idem, 26 juni 1953.
39 Oussoren, 'Broeders en Zusters', in: 'Ons Kerkelijk Leven' (7.2 (juli 1951) 3), 'Geref. Kerk
Middelburg, 1917-1986, II', 'Kerkblaadjes'.
40 'Brieven uit Amerika', De Faam (1 aug. 1952).
41 idem, 25 april 1952.
42 idem, 20 febr. 1953.
43 Heritage Hall - Calvin College, Grand Rapids (Michigan), USA, 'Brief van J. VanderVliet aan de
leden v/h Immigration Committee (Trenton, Ont., 10 november 1956)', in: 'Immigration
Comittee for Canada' (toeg.nr. D2.1946-1, doos 228, folder 13).
44 Acts of Synod of the Christian Reformed Church (Grand Rapids, 1958) 39-40; The Banner 11
april 1958) 22.
45 Een in 1925 door een fusie van presbyterianen, methodisten en congregationalisten ontstane
kerk, waarvan in 1958 ongeveer 20% van de Canadese bevolking lid was. De United Church
had een liberaler en oecumenischer karakter dan de CRC.
46 Heritage Hall - Calvin College, Grand Rapids (Michigan), USA, 'Memoires De Koekkoek
(pag.238-240)', in: 'Paul de Koekkoek Collection' (coll.nr.55, doos 7, fld.3); idem, 'Zillah and
Seattle, 1956-58. Correspondence, reports, bulletins' (doos 3, fid.4).
47 www.robertvandermeer.nl/Genealogy/naamdragers_oussoren.html. Pageview 10 maart 2006.
48 J. Ytsma, 'Ds. P. van Til (1907-1998)', Jaarboek v/d Gereformeerde Kerken in Nederland, 1999
(Goes: Oosterbaan Le Cointre, 1999) 554-556, aldaar 555.
49 Jaarboekje Geref. Kerk Middelburg 1948 (Middelburg: Littooij Olthoff, 1948) 6.
50 De gereformeerde boordpredikanten werden gewoonlijk door Taeke Cnossen voorgedragen
bij de Deputaten voor de Emigratie. Zie: M.J. Arntzen, Een theologenleven in woelige tijden
(Barneveld: De Vuurbaak, 2004) 111. Er bestond in Utrecht een 'Interkerkelijke Commissie
voor de geestelijke verzorging op passagiersschepen', waarin zowel hervormden als
gereformeerden zitting hadden. De hervormde N.J. Prinsen van de Hervormde Emigratie
Commissie was secretaris, terwijl G.M.A. Laernoes namens de gereformeerde Deputaten voor
de Emigratie als penningmeester optrad. Zie: Archief NED, MinSZW, 'Vervoer per boot naar de
USA en Canada, 1962-63' (doos 75), 'Brief Interkerkelijke Commissie geestelijke verzorging'
(class.nr.7.132). Vgl. met Emigratiekoerier 201 (1 maart 1960) 5, ACEC, doos 198.
51 P. van Til, 'Canada', in: Ons Kerkelijk Leven (8.2 (juli 1952) 1-2), 'Geref. Kerk Middelburg, 1917-
1986, II', 'Kerkblaadjes'.
52 '1ste brief van ds. Van Til a.b. s.s. 'Zuiderkruis'.', De Faam (15 aug. 1952).
53 ibidem.
54 '2e brief van ds. Van Til', De Faam (22 aug. 1952). De dagenlange treinreizen door Canada
werden door Nederlandse emigranten vaak als een martelgang ervaren. Zie: Albert
VanderMey, To All Our Children. The Story of the Postwar Dutch Immigration to Canada (Jordan
Station, Ont.: Paideia Press, 1983) 134-136.
55 '2e brief, De Faam (22 aug. 1952).
56 De Faam (1 aug. 1952) 2; A.H. Oussoren, 'Brieven uit Amerika', De Faam (26 sept. 1952).
57 ibidem.
58 '3e brief', De Faam (5 sept. 1952).
59 '5e brief', De Faam (3 okt. 1952) 4.
60 '4e brief', De Faam (26 sept. 1952).
61 'Zij maken het allen goed!' Een Middelburgse predikant zocht emigranten op', PZC (25 sept.
1952) 1.
62 '5e brief', De Faam (3 okt. 1952).
63 '6e brief', De Faam (12 dec. 1952) 2.
64 Oussoren, 'Brieven', De Faam (26 sept. 1952).
65 'Zij maken het allen goed!' PZC (25 sept. 1952); 'Ds. P. van Til uit Middelburg terug uit
Canada. Huiskamer in de pastorie werd filmzaal', Zeeuwsch Dagblad (26 sept. 1952); '4e' en '5e
brief', De Faam (26 sept. 3 okt. 1952).
66 Tussen 1948 en 1956 reisden er in totaal 103 gereformeerde boordpredikanten mee op
Nederlandse emigrantenschepen. Zie: archief NED, MinSZW, Den Haag, 'Godsdienstige en
kerkelijke aangelegenheden in de immigratielanden' (doos 111), 'idem, 1954-1969 (class.nr.
08.224) aldaar 'brochure J. Kremer, 'Van zorg en zeden. De Gereformeerde Kerken en de
emigratie' (december 1956) 8.'
