Aflevering 160 zomer 2008
Afb. 7. Detail van kanon Ritthem-
014: opgebouwd uit smeedijzeren
staven en hoepels. Duidelijk is het
(aangetaste) oppervlak in de
concretie zichtbaar. Vooral de
hoepels zijn zwaar aangetast en van
de linkerring is het originele
oppervlak zelfs nagenoeg totaal
verdwenen (het zwart in de
concretie duidt op holle ruimtes,
ontstaan door verdwenen ijzer).
Men kan wel nagaan wat het
betekent de concretie hier zomaar
weg te bikken (röntgenopname Rob
Penders/RTD
Afb. 8. Tromp (vuurmond) van
kanon Ritthem-015 in de concretie.
Dit kanon is waarschijnlijk ook van
smeedijzer, maar heeft geen
hoepen. Zie ook hier hoezeer het
originele oppervlak is aangetast
(röntgenopname Rob Penders/RTD).
zo belangrijke tak, gedurende vredestijd vrijgesteld van naleving, omdat
hier de handel in laagwaardige goederen (als zout en graan) de vaart
beheerste en hoge eisen aan uitrusting en bewapening de transportkosten
voor dergelijke bulkgoederen onacceptabel zouden verhogen. Zolang de
vrede duurde was de verordening na 1551 dus alleen voor de westvaart van
toepassing.
Deze ordonnanties zijn belangrijk voor ons verhaal, omdat ze onder meer
bepaalden hoeveel stukken geschut de schepen - handelsschepen - in
verhouding tot hun tonnage aan boord moesten hebben. Op schepen van
200-250 ton moesten volgens voorschrift 20 kanonnen aanwezig zijn (en
voldoende bemanning om ze te kunnen bedienen), op schepen van 250-300
ton waren 22 kanonnen voorgeschreven.13
Gevechtshandelingen
Uit het waardestellend onderzoek op het wrak Ritthem komt naar voren dat
in totaal minstens 10 of 11 kanonnen aan boord waren. Het is natuurlijk
geenszins gezegd dat alle kanonnen reeds zijn gevonden, of zelfs dat de
berging van stukken in het verleden in volle omvang bij ons bekend is
geworden. Echter, een aantal van 10 of 11 stuks is vergeleken met
bovengenoemde voorbeelden van 20 of meer kanonnen niet een zó groot
aantal, dat het uitsluitend verklaard kan worden door te denken aan een
schip met oor/ogsfunctie. Eén kanon met Bourgondisch wapen is eventueel
