jj
32 Aflevering 160 zomer 2008
ertoe hebben bijgedragen dat de kerkmeesters op 2 september 1504 een
contract sloten met de Mechelse klokkengieter Peeter Waghevens tot het
gieten van drie nieuwe klokken van respectievelijk 1400, 1000 en 800 pond.
Bij dit gesprek was ook Anthonis Kelderman aanwezig, onder wiens leiding
de Grote Kerk in Veere werd gebouwd. De oude klokken werden bij de
klokkengieter ingeleverd en voor klokken die daaruit werden gegoten
rekende hij vijftig stuivers per honderd pond en voor klokken uit nieuwe
spijs 2 gr. Vis. per honderd pond. Om de juiste prijs te kunnen bepalen
moesten ze gewogen worden in de waag van Mechelen. Er was kennelijk
haast mee geboden want de kerkmeesters verlangden dat de klokken met
de kerst dat jaar al in de toren zouden hangen.
De eerste afrekening met Waghevens vond
plaats op Bamisse (1 oktober) 1504 waarbij
hij 9 gr. Vis. ontving. Eenzelfde bedrag
kreeg hij toen de klokken waren afgeleverd
en gekeurd en het resterende bedrag ontving
hij in jaarlijkse aflossingen tegen 16% rente.
Het betrof hier drie klokken om te luiden.
Over een uurklok wordt niet gesproken, wat
niet wil zeggen, dat er geen uurwerk in de
toren heeft gezeten.
In 1572 is de kerk in de strijd tegen de
Spanjaarden geplunderd, verwoest en
verbrand. Bijna twaalf jaar bleef zij als
bouwval liggen, tot de stenen uiteindelijk in
1584 naar Veere werden overgebracht om
daar een jaar later in het nieuwe
Oranjebolwerk te worden verwerkt. De
kerktoren bleef als ruïne honderden jaren
staan en is pas in maart 1812 door de Franse
bezetters geslecht. Over het lot van de
klokken, die vermoedelijk bij de brand
onherstelbaar beschadigd zijn geworden, is
niets bekend.
i o
-"i «A 'j-izH'4
De kerk van Zanddijk
omstreeks 1550
Panorama van
Walcheren, door
Antoon van den
Wijngaerde, 1550).
Noten
De eerste aflevering van dit artikel verscheen in het vorige nummer van Nehalennia.
(J.W. Perrels, Middelburgsche Courant 2 oktober 1926, stadsrekening 1458, 8e maand, 2e
week):Item beth. Jan Matthijs Tantworpen, van der huerclocke te maken die opten thoren
staet, wegende VcL Lib. tot VII. 5 Rijnsche guld-thondt, die maken XLI Rijnsche guld en een grn.,
en daartoe noch den zeiven Jan beth van den anden werke, te weth op thof ende opt stede
huijs XI rijnsche guld, maken tsame LU R. guld en I grt, ft VIII XIIII s II gr.
Zie noot 5.
(J.W. Perrels, Middelburgsche Courant, 2 oktober 1926, kopie kerkrekening 1484): Bethden
oirgelist van 5? maanden tot Meije toe anno 1484; ende van Meije sal men beijeren tot
alderheilighen avent toe, soo ist inste jaer facit 27 schel., 6 gr.En in een volgende post staat:
'Betaeld Jannis die Coster van beijeren 1? gr.alsmede: 'Betaeld tot Pr. Heijnricxen van 1
orakijn ant cleijn prijm clockscen weghende 7 pond, elck pond 1 gr., 6 mijten, is 9 groten, 10
mij eten'.
Eenige Zeeuwsche oudheden, uit echte stukken opgeheldert en in het licht gebragt; behelzende
een beschryving der stad Vere door Jacobus Ermerins, derde stuk, te Middelburg by den wed.
Willem Abrahams MDCCXCII, blz. 248.
(J.W. Perrels, Middelburgsche Courant, 2 oktober 1926, stadsrekening 1579): 'Ontvangen van
den Burgemeester Andries Marinniszoon, de somme van thien ponden groten vims, over reste
14.
15.
16.
17
18.