10
Aflevering 163 voorjaar 2009
Poldei
Schaker li
Lodijke I
REIMERSWAAL
BERGEN OP ZOOM
9 Kouwerve
O Duvcnec
Broeke O
O it>lsende
Kreke O
Stccnvliet
Kruiningcr
O Nicuwlande
Oud Krabbe ndijke
Ouderdingo 9
Rilland O
Bath
ValkenisseO
Saeftinge
Afb. uit Groeneweg
(red.) 1987.
2. Reconstructie van oostelijk Zuid-Bcveland in 1560, naar
de kaan van Willem Sylvius (gebaseerd op de kaart van
Zeeland door Jacob van Deventer, ca. 1546) door Han
Bos, 1987.
Legende
1 Vrij nauwkeurig gesitueerde plaats
2 Globaal gesitueerde plaats
3 Kasteel, klooster, uithof
4 Tegenwoordige plaats, anders gesitueerd als
gelijknUmige oude
5 tegenw oordige buitendijk
6 spoorlijn
7 Schelde-Rijn-verbinding
8 Gorzen in 1546/1560
Y Yersekeroord (tolhuis)
YD Yersckendam
H Hildcrnissc
O VP Onser Vrouwen Polder
KS Kreek raksluizen
MP Molenplaat
Hildernisse
Hildernisse werd van de heer van Bergen in leen gehouden door een aantal
ambachtsheren, maar wel - uitdrukkelijk bepaald - volgens de Zeeuwse
leenrechten. Ook hier werden de ambachtsporties allengs door de heer van
Bergen opgekocht. Hildernisse was in 1515 goeddeels zijn directe eigendom
geworden.
Door aankoop van deze ambachtsporties kwam de heer van Bergen op
Zoom ook in het bezit van het benoemingsrecht van alle schepenen.
Elders in zijn heerlijkheid had de heer reeds het alleenrecht voor deze
benoemingen. In 1525 leken de schepenen van Hildernisse nog een recht
tot voordracht te hebben. In 1565 deed de markies dat.
Opmerkelijk genoeg begonnen ook pogingen tot invoering van een nieuw
geschreven landrecht voor het gehele markiezaat in Hildernisse. De
heerlijke raad startte in 1493 met de 'lieden' van Hildernisse een gesprek
over de reductie of reformatie van de 'policie' en de rechtspraak. Pas in
