Aflevering 163 voorjaar 2009
spoed een nieuwe serie kanons worden gegoten.8
Concluderend kan worden gesteld, dat 'ons' kanon, in 1631 gegoten
door Cornells Ouderogge en zijn broer Dirk, achtereenvolgens heeft
gefunctioneerd op de Aemilia, vlaggenschip van Tromp, en op de
Eendracht, vlaggenschip van Van Wassenaar-Obdam. In 1665, tijdens
de slag bij Lowestoft, is het tenslotte op de zeebodem terechtgekomen.
Daardoor kwam het als één van de eigenlijk voor de 7 Provinciën bedoelde
stukken op het laatste moment toch niet op het nieuwe vlaggenschip van
De Ruyter terecht. Het is een bijzondere gedachte en een speling van het
lot dat het thans is beland in het Nationaal Scheepsarcheologisch Depot te
Lelystad. Dit ligt op een steenworp afstand van de Batavia-werf, waar men
bezig is met de reconstructie van juist die 7 Provinciën, waarmee De Ruyter
twee jaar na Lowestoft zijn beroemde tocht naar Chatham maakte.9
Maritiem historicus en archeoloog Arent Vos is werkzaam bij de Rijksdienst voor Archeologie,
Cultuurlandschap en Monumenten RACMals senior onderzoeker scheepsarcheologie/
scheepsbouw. Hij heeft lange ervaring in de onderwaterarcheologie, onder andere als hoofd van het
voormalig professioneel archeologisch duikteam van NISA/ROB.
Het Nationaal Scheepsarcheologisch Depot te Lelystad, met een grote collectie resten van en
vondsten uit historische scheepswrakken, is toegankelijk voor publiek via de Batavia-werf).
Noten
1. E. Wiersum, 'De geschut- en klokkengietersfamilie Ouderogge', in: A. Bredius, H.E. van Gelder
en Ferrand Hudig (red.), Oud-Holland. Tweemaandelijksch Nederlandsch Kunsthistorisch
Tijdschrift 41 (1923-24), 83-92.
2. Navraag bij Rijkswaterstaat en KLPD (Handhavingsdesk) leert, dat dit gebied 'open zee' is en
dat hier mag worden gevist en gedoken. [Arent Vos, telefonisch contact 18-09-2008].
3. Algemene notie in Noordzeeduikerskringen. Zie ook Nico Brinck, 'Geschut voor De 7
Provinciën', in: Ad van der Zee en Aryan Klein (red.), Cahier 1 De 7Provinciën. Reconstructie
van een oorlogsschip uit de 17de eeuw (Lelystad 2004), 52-61, alhier 52 en 58.
4. Nationaal Scheepsarcheologisch Depot, vondst Eurogeul 12, DW 2.1, 002 (geborgen RWS
1996).
5. Nationaal Scheepsarcheologisch Depot, vondst Eurogeul 12, DW 2.1, 012 (geborgen RWS
1999).
6. Nationaal Scheepsarcheologisch Depot, vondst Eurogeul 12, DW 2.1, 001 (geborgen RWS
1988). In bruikleen naar Nationaal Klokken- en Beiaardmuseum, Asten.
7. Algemene notie in Noordzeeduikerskringen. Zie ook Nico Brinck, 'Geschut voor De 7
Provinciën', in: Ad van der Zee en Aryan Klein (red.), Cahier 1 De 7 Provinciën. Reconstructie
van een oorlogsschip uit de 17de eeuw (Lelystad 2004), 52-61, alhier 52 en 58.
8. Nico Brinck, 'Geschut voor De 7 Provinciën', in: Ad van der Zee en Aryan Klein (red.), Cahier
1 De 7 Provinciën. Reconstructie van een oorlogsschip uit de 17de eeuw (Lelystad 2004), 52-61.
9. Het is 'aardig' eens kennis te nemen van hoe de Engelsen een jaar vóór Chatham hun eigen
glorieuze tocht hadden op onze Waddenzee tussen Vlieland en Terschelling en tegen het
dorp West-Terschelling. Lezen over de rol die de op dat moment doodzieke De Ruyter
speelde in de gevechtshandelingen rond Chatham, geeft een idee van hoe beeldvorming
in de geschiedenis werkt. Zie hiervoor bijvoorbeeld Ronald Prud'homme van Reine,
Rechterhand van Nederland. Biografie van Michiel Adraenszoon de Ruyter (Amsterdam 1996).
