Aflevering 164 zomer 2009
een lezing geeft. Alle leden kunnen meedoen aan het zingen van de teksten,
maar een chazan (voorzanger), neemt daarin de leiding (Buckser 2000:
720). Één van de deelnemers aan deze studie, Luuc, legde zich toe op de
studie voor chazan. Voor hem was dit een individuele keuze.
Mijn doel is niet om hier de chazan, de voorzanger van de gemeente te zijn.
Mijn doel is niet om de voortrekker te zijn. Mijn doel is joods te leven op zo 'n
manier, zoals tk moet leven. En dat daar dan toevallig een aantal dingen
bij hoort. Prima, dan wil ik dat graag doen. En dat maakt dat mensen je op
een gegeven moment als voorzanger gaan zien. Maar dat is niet mijn doel
geweest, snap je. In het land der blinden is eenoog nu eenmaal koning.
Luuc, 45, in Stemmen uit de sjoel (2006), pag. 62.
Toch heeft zijn persoonlijke inspanning een enorme invloed op de
gemeente. Want zoals Mirjam het kernachtig samenvat:
omdat Luuc iedere week zijn gebeden in de synagoge zegt in plaats van
thuisEn doordat hij ze in de synagoge zegt is die synagoge dus open. En
zo voldoet de synagoge in een behoefte om daar binnen te komen en op die
manier de dienst bij te wonen
Mirjam, 68
De gezamenlijke bijeenkomsten begonnen uiteindelijk steeds meer vorm te
krijgen. Meerdere personen benadrukten het leeraspect in dit proces.
Dus het was niet zo heel veel. En elke keer zei ik dan; ik heb weer
wat nieuws geleerd. Zal ik het dan doen? Ja! En dan ging iedereen weer
zitten en dan leerde ik ze het nieuwe liedje. Zo hebben we jarenlang op
zondagochtend, met mannen en vrouwen, het zondagochtendgebed geleerd.
Met bandjes. Dan hadden we van tien tot twaalf en dan gingen we het leren.
Luuc, 45
Een groot aantal leden van de Joodse Gemeente Zeeland zijn nieuwkomers
in het religieuze jodendom en de orthodoxie. Dat betekent dat voor de
meesten de rol die men daarin vervulde ook nieuw was. In dit proces
hebben niet alleen de rabbijnen het voor het zeggen. In een kleine
gemeente als die van Zeeland is het tevens belangrijk hoe de verschillende
gemeenteleden interageren in het overgeven en het creëren van de
definities en de normen van de gemeenschap. Een belangrijk aspect daarbij
lijkt het label orthodox.
4.1 Orthodoxe gemeente
Identiteit wordt door iedereen individueel ingevuld. En ook binnen
collectieven. Dat kan dan zijn binnen de joodse gemeente. Dat kan zijn
binnen een orthodoxe stroming.
Arthur, 60
Met de komst van de synagoge veranderde er behoorlijk wat voor de joden
van Zeeland. De oude groep werd aangevuld en oude zienswijzen werden
geconfronteerd met nieuwe. De groep was niet alleen klein, maar tevens
behoorlijk divers. Er was, toch zeker in het begin, niet alleen sprake van
