Aflevering 164 zomer 2009
De bijzondere situatie van de gemeente heeft naar verluidt ook een
aantrekkingskracht op mensen van buiten Zeeland. Het hoge leergehalte
heeft gezorgd voor een laagdrempeligheid die ook mensen van buiten
de provincie aantrekt. Tijdens de diensten wordt bijvoorbeeld steeds
aangegeven op welke pagina men zich bij het lezen bevindt, zodat zelfs
diegenen die weinig of geen Hebreeuws kennen de diensten kunnen volgen:
mensen voelen zich hier niet het joodse sufferdje van de synagoge. We
leren allemaal en met elkaar
Luuc, 45
De gemeente biedt de mogelijkheid 'erbij te horen':
De gemeente betekent voor mij: erbij horen...
Ruth, 54
Maar de dienst is tevens een plaats waar dit gevoel mede wordt gecreëerd.
In verschillende gesprekken voor deze studie werd duidelijk gemaakt dat
joodse identiteit voor een belangrijk deel met gevoel te maken heeft:
Ik kan je veel vertellen, maar niet alles. Als we zo praten dan voel ik het
maar ik kan het niet zeggen. Als ik in de synagoge kom dan voel ik me
joodsSommige dingen zijn zo een gevoel dat je dat helemaal niet kan
vertellen of op kan schrijven. Dat gevoel kan ik wel op je overbrengen maar
sommige dingen kun je niet verwoorden.
Eva, 66
Alle deelnemers benadrukten dat iedereen zelf doet wat hij of zij wil.
Dat is zijn of haar individuele keuze. Maar in de synagoge probeert men
alles zoveel mogelijk volgens de, voor de één religieuze, voor de ander
traditionele, gewoonten te doen.
5. Conclusie
Joods-zijnHet heeft zoveel kleuren en elke kleur heeft weer zoveel
tinten. Iedereen bekijkt het weer nét op een andere manier. En het is niet
allemaal fout en combinatie met iets anders versterkt het elkaar weerHet
is heel erg complex.
Jessy, 18
Al eerder verwezen we naar het 'master narrative' van joodse identiteit
(Hyman 2002: 153). Samuel Heilman (1995: xi) wijst in dit verband ook op
het cruciale contrast tussen, zoals hij het zo prachtig zegt, de joden van de
verbeelding - een beschrijving van de joodse gemeenschap via de gangen
van de nostalgie die leiden naar de paleizen van het collectieve geheugen
-, aan de ene kant, en echte (orthodoxe) joden, diegenen die daadwerkelijk
de synagogen vullen, of in dit geval lid zijn van een joodse gemeente, aan
de andere kant.
In zekere zin lijkt het verhaal van de stichting van de eerste gemeenschap
op het proces van de huidige gemeente. Ook deze keer gaat het voor een
aanzienlijk deel om mensen die pas op latere leeftijd tot het jodendom
'terugkeerden', en wellicht geldt ook voor de huidige gemeente het eerder
