Aflevering 165 herfst 2009
Had nu de hoeve Den Hoogen Caemer nog maar bestaan, dan zou de
nieuwe stichting deze historische boerderij op een goede wijze kunnen
beheren...
Problemen met het testament
We hebben gezien, dat de armen van Sommelsdijk de boerderij met de
daarbij behorende landerijen volgens het testament van Lenert Florisz
erfden dat de bepaling bevatte jaarlijks een bepaald bedrag, een cijns of
rente, uit te keren aan de armen van Middelharnis. In 1796 was dan wel de
boerderij afgebroken, maar de rente op de landerijen bleef van kracht. In
de eerste helft van de negentiende eeuw ontstonden problemen over de
uitbetaling van de jaarlijkse rente, die dan 33 gulden beliep. Het burgerlijk
armbestuur van Sommelsdijk, in die tijd Grooten Armen en het Weeshuis,
bleef achter met de betaling. Na een sommering van het burgerlijk
armbestuur van Middelharnis werd gesteld dat ze eigenlijk niet meer
wisten waarvoor en waarom het geld moest worden overgedragen. Daarbij
speelde ook mee, dat het armbestuur van Sommelsdijk op dat moment
slecht bij kas zat. Volgens de regenten van het Sommelsdijkse armbestuur
was het betreffende testament zoek, oude stukken waren niet te lezen en
er zaten hiaten in het archief. Of de heren regenten zich nu bewust van
de domme hielden of dat zij daadwerkelijk geen idee hadden waarvoor
jaar in jaar uit een bedrag werd uitgekeerd, is natuurlijk de vraag. Naar
alle waarschijnlijkheid betrof het dit laatste. De boerderij zelf bestond niet
meer en wat het archief van de Sommelsdijkse arminstelling betreft; dat is
bij lange na niet volledig. Het balletje werd teruggespeeld, het armbestuur
van Middelharnis moest maar met bewijzen komen.
Uiteindelijk liep de kwestie zo hoog op, dat de Sommelsdijkse
armbestuurders een dagvaarding van de kantonrechter ontvingen. Tot
een rechtsgeding kwam het echter niet, de in het archief van Middelharnis
gevonden stukken waren overtuigend genoeg en het bedrag werd weer
als vanouds jaarlijks uitbetaald.19 Begin twintigste eeuw leverde de
betaling wederom problemen op. Het testament werd door het burgerlijk
armbestuur van Middelharnis naar het Rijksarchief gestuurd om daar
een transcriptie van te laten maken. Het burgerlijk armbestuur van
Sommelsdijk besloot ook nu weer de jaarlijkse uitbetaling voort te zetten.20
Dit zou uiteindelijk duren tot in 1959. Het burgerlijk armbestuur van
Sommelsdijk kwam toen met het voorstel de jaarlijkse rente af te kopen
door in één keer het bedrag voor twintig jaar te voldoen, dus 20 x fl. 33,-
fl. 660,-21 Hiermee konden de bestuurders van Middelharnis instemmen en
zo kwam na ruim vier eeuwen een eind aan de wensen van de gulle gever
uit 1521.
Heden ten dage bezit de Stichting voor Sociale en Maatschappelijke
Belangen, de wettelijke opvolger van de vroegere Heilige-Geestarmen van
Sommelsdijk, nog de nodige percelen landbouwgrond in het Oudeland
van Sommelsdijk, maar daar zijn geen percelen meer bij uit de erfenis van
Lenert Florisz.
Dit voorjaar werd aan de Sperwer te Sommelsdijk een nieuw
woningbouwcomplex van de Bouwvereniging Sommelsdijk geopend.
Gezocht is naar een historische naam en de keuze viel op 'Den Hoogen
Caemer'. Dat was de reden om eens in de geschiedenis te duiken van een
