Inventarisatie literaire nalatenschap Hans
Warren voltooid
Aflevering 164 zomer 2009
'Er staat een huis aan Schelde
Ronald Rijkse
Op vrijdag 17 september 2004 vond, in de aula van de Zeeuwse Bibliotheek,
de officiële overdracht plaats van de nalatenschap van Hans Warren,
(dagboekschrijver, dichter en literatuurcriticus, die op 19 december
2001 overleed. Talrijke verhuisdozen en kisten hadden voor die tijd de
weg afgelegd tussen het huisje in Kloetinge en de Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg, een ware schatkamer: boeken, dikwijls met opdrachten van
en aan Hans, manuscripten van de romans Een vriend voor de schemering
en Om het behoud der eenzaamheid die als verloren werden beschouwd,
typoscripten, ongepubliceerde gedichten, schilderijen, portretten, vele
vogeltekeningen (Hans was een begenadigd tekenaar), talloze foto's,
duizenden brieven (een halve eeuw literatuurgeschiedenis!) en niet te
vergeten zijn 75 cahiers waarin hij vanaf april 1942 tot enkele dagen voor
zijn dood het Geheim dagboek bijhield.
En omdat dit rijke materiaal volledig door elkaar lag, vroeg dit om
ordening. Nu, vijf jaar later, is de klus geklaard, mede dankzij de
inspanningen van Mario Molegraaf, die 23 jaar lang Hans levenspartner
was. Daardoor was hij ook de aangewezen persoon om vele voor ons
onbekende zaken te duiden en dankzij subsidie van de provincie Zeeland
en de gemeenten Middelburg en Goes kon de Zeeuwse Bibliotheek hem
een aantal jaren in dienst nemen. De afronding van dit alles is dan ook
voor de Zeeuwse Bibliotheek een mooie gelegenheid alle facetten van deze
nalatenschap voor het voetlicht te brengen in de tentoonstelling Er staat
een huis aan Schelde.
Daarmee wordt een hommage gebracht aan de man die al op 23 januari
1951 in zijn dagboekcahier schreef: 'Vanmiddag ben ik met een stapel
boeken naar Middelburg gefietst, ze moesten terug naar de Provinciale
Bibliotheek'. En deze zinsnede geeft meteen al de relatie aan tussen beide
instellingen die zo'n halve eeuw beslaat, een relatie die wisselend van
intensiteit was. Voor zijn in 1948 verschenen natuurstudie Nachtvogels
deed hij meermalen een beroep op de toenmalige Provinciale Bibliotheek
en in 1953 was Hans aanwezig bij de opening van de Provinciale
Bibliotheek in het Abdijcomplex. In zijn dagboek lezen we: 'Alles is nog
te keurig gerestaureerd, de tijd moet er werken'. Hans leefde zijn eigen
'volle' leven en daarin was op een gegeven moment meer plaats voor
Parijs en Amsterdam dan voor Middelburg. Maar vanaf 1975 komt daar
verandering in. Hij reserveert op 1 juli een studiecel om te gaan werken aan
een herziening van de Spiegel van de Nederlandse Poëzie. Na het overlijden
van Victor van Vriesland kreeg hij het verzoek de redactie hiervan op zich
te nemen. Maar op 16 juli schrijft hij in zijn dagboek: 'Ik ben er nog niet
geweest om te werken. Toch zal ik nu eens aan de slag moeten, de Spiegel
komt er niet vanzelf'. Pas in december zal hij er aan beginnen, zijn roman
Demetrios waaraan hij op dat moment werkte en die erg belangrijk voor
hem was, kreeg voorrang.
