Aflevering 174 winter 2011
17
Winterlandschap
(februari) uit 'Les
Trés Riches heures du
Due de Berry' door
de gebroeders Van
Limburg, ca. 1410
ChantillyMusée
Condé).
De winter van 1480/81 in de Nederlanden is een pakkende illustratie van
deze onaangename periode. Er deden zich drie zware vorstperioden
voor: een week aan het eind van november, een lange periode van laat
in december tot in februari 1481 en twintig dagen vanaf de eerste maart.
Voor de Vlaamse kust lag drie
mijl drijfijs; Maas, Rijn en Schelde
waren dichtgevroren. Het barre
weer veroorzaakte schaarste. In
januari keerde de volkswoede in
Luik zich tegen de bakkers, die geen
brood meer konden leveren. Het
kostte levens. Ook in Gent ontstond
broodschaarste. Vrolijker berichten
waren er ook. In Luik reed men met
geladen wagens over de Maas, Brussel
stond vol sneeuwpoppen.
Na deze zwaarste winter sinds
mensenheugenis kon een
deprimerende balans worden
opgemaakt. Geschiedschrijver Jean
Molinet noteerde dat ruiters te
velde waren bevroren en ter plaatse
gestorven; pelgrims en mensen die
in het bos werkten vroren eveneens
dood, kinderen lagen bevroren in hun
wieg. Uit Kampen meldde men wegens
de 'kolde, lange herde winter' met
zijn 'starke doergaende vorst sonder
ennich doyen' een abnormale sterfte
onder het vee.
Een reeks canons
De Canon van Nederland is in
september 2009 in het onderwijs
ingevoerd. De leerlingen in de
onderbouw maken kennis met
hoofdlijnen van de Nederlandse
geschiedenis door middel van vijftig
vensters. De historische canons
die nadien in een verbazend tempo
vanuit diverse gremia zijn opgesteld
en gepubliceerd richten zich op een
algemeen geïnteresseerd publiek en
zijn uiteraard toegespitst op de specifieke omstandigheden van hun plaats
of onderwerp. Zo ook Middeleeuwen in Nederland. De geschiedenis van ons
middeleeuws verleden. Het boek is de achtste uitgave in de canonreeks van
Walburg Pers, waarvan de delen een gelijke indeling en vormgeving hebben,
met de kenmerken van een 'formule'.
Als andere canons streeft Nederland in de middeleeuwen naar evenwicht
in politieke, militaire, culturele, waterstaatkundige, geografische, sociaal-
economische, religieuze, agrarische en wetenschappelijke onderwerpen.
