Aflevering 174 winter 2011
19
aan Hollandse zijde. De Vlamingen kwamen met een
invasievloot naar Baarland en staken het dorp in brand.
Toen ze een Zeeuwse strijdmacht zagen oprukken trokken
ze zich terug naar de schepen. Ze werden echter door
de Zeeuwse troepen ingehaald. De nu volgende, weinig
verheffende episode wordt in fraaie bewoordingen verteld
in het tweede deel van de Geschiedenis des vaderlands uit
1833 van onze nationale romanticus Willem Bilderdijk, en
aangehaald in venster 11 van het Zeeuwse-canonboek:
'De slachting was wel niet groot, want er bleven niet veel
meer dan 200 Vlamingen op het veld liggen, maar meer
dan 1000 man verdronken, of smoorden al vluchtende in
't slijk, ook wierden er gevangenen gemaakt. Deze werden
gerantsoeneert, voorzoo verr'zij rijk waren; en de arme
werden naakt uitgeschud (het geen het gebruik van die
tijden was) en zoo, op Floris bevel, naar Vlaanderen te rug
gezonden. Een zware storm die er opstond, joeg vele der
Vlaamsche schepen van hunne ankers, en een van die, wel
Willem Bilderdijk bemand als het was, naar de Hollandsche kust, en daar werd het bemachtigd.
1756-1831), portret - Daarop week het Vlaamsche leger en ontbond zich, en Graaf Wijt eindigde
door Charles Howard zijn veldtocht, met hartzeer.
Hodges.
Dat naakt uitschudden was inderdaad gewoonte bij wie geen losgeld kon
betalen. Bij een vorig groot Vlaams debacle, de Slag bij Westkapelle in 1253,
werden de overlevende Vlamingen ook in adamskostuum op hun schepen
gezet. Thuis in Vlaanderen moesten ze zich in groene-erwtenranken hullen
om hun schande te bedekken.
Canons als mozaïek
Canons verwijzen ook naar, en beïnvloeden elkaar. Het is een aardige
exercitie om verschillende canons naast elkaar te leggen en te zien waar dit
het geval is. Zo is Edzard Cirksena (venster 48 in de middeleeuwse canon)
uiteraard ook aanwezig in de Friese canon, hebben de 'Stormvloeden
en bedijkingen; ontstaan van de Zuiderzee' van middeleeuwenvenster
15 een pendant in het venster over de verdronken stad Reimerswaal in
de Zeeuwse canon (25), en biedt 'Karei de Grote en volgende keizers'
(middeleeuwenvenster 8) een nadere en andere belichting van de Karei
uit de nationale canon. Met elkaar vormen de verschillende canons
een mozaïek van samenhangende nationale, regionale en plaatselijke
geschiedenissen: een ontdekkingsreis die al 'om de hoek' kan beginnen.
(De)selecteren
In de paar eeuwen vóór de digitale revolutie maakten we encyclopedieën
om kennis over 'alles' en over talloze deelonderwerpen en disciplines te
vergaren, zodat deze kennis makkelijker toegankelijk werd, beschikbaar.
De digitale revolutie zorgde uiteindelijk voor een beschikbaarheid die niet
meer te verwerken is: een lawine van data die nooit ophoudt. Een canon
dient zowel het doel van de aloude encyclopedie, als een tegengesteld
oogmerk: uit het uitpuilende pakhuis van beschikbare gegevens worden
zaken genomen die een ordelijk ingerichte etalage vullen.
