Aflevering 174 winter 2011
voortaan deel uit van de Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden.
Vanwege de strategische ligging tussen Noord en Zuid vestigde zich in de
stad een garnizoen in het pas gebouwde fort. De rijpe schorren werden
bedijkt door Walcherse kooplui. Zij bestuurden op afstand Biervliet en
omstreken tot aan de Franse tijd. Zo wisselden tijden van voorspoed en
tegenspoed elkaar af.
De titel van dit boek geeft dit treffend aan. Het is daarom een dubbelzinnige
titel: Er waren tijden van eb en van vloed, van overvloed zelfs, in figuurlijk
zin. Ook in letterlijke zin: de vloed overstroomde het land steeds weer, maar
in tijden van rust werd ook land op de zee veroverd.
Het zou in dit verband te ver voeren om hier de volledige geschiedenis
van Biervliet te schetsen. Het boek zelf geeft een meer dan volledig beeld
van de historie van een plaats op de grens van Zuid en Noord. Dankzij de
gedetailleerde, overzichtelijke inhoudsopgave en een handige index is het
ook mogelijk om zich te verdiepen in een afzonderlijk hoofdstuk. Men hoeft
daarvoor dan niet eerst grondig kennis te nemen van de voorafgaande
tekst. Ook is op gemakkelijke wijze mogelijk om informatie te vinden
over aparte onderwerpen, zoals bijvoorbeeld de functie en de invloed
van de Cisterciënzer kloosters in West-Vlaanderen, de moernering, de
haringhandel in West-Europa of de functie van een vestingstad en nog veel
meer onderwerpen. Alles bij elkaar biedt het boek een schat aan informatie.
Achterin zijn 12 bijlagen, een begrippenlijst en lijst met belangrijke
jaartallen opgenomen. Met dit werk lijkt de definitieve geschiedenis van
Biervliet tot 1970 geschreven.
Het boek is fraai vormgegeven in A4-formaat. De tekst is verdeeld in twee
kolommen en de vele doeltreffende illustraties geven aan de tekst een
duidelijke meerwaarde. Het boek bevat slechts enkele illustraties in kleur
van de drie zeventiende-eeuwse gebrandschilderde ramen van Cornells van
Barlaer. Jammer dat verklaringen van de voorstellingen op die vensters in
het boek ontbreken. Dat is mijn enige puntje van kritiek.
Barbara Van den Bossche en Rinus Willemsen, Biervliet tussen eb en
over vloed. Uitgave gemeente Terneuzen, 2010. 228 blz., 19,95. Verkrijgbaar
bij de publieksbalie van het Gemeentehuis in Terneuzen.
Meer informatie: Rinus Willemsen, rwillemsen@zeelandnet.nl
Pau Heerschap
Oud bier van Middelburg
Biercultuur? In Middelburg? Jazeker. En dan bedoelen we niet puur de
consumentzijde, die aan de orde komt in een hedendaagse serie als
'Middelburg dronk' (zie de wikiwebsite www.middelburgdronk.nl), maar
vooral het economische aspect van brouwerijen, handel en algemene
'biercultuur' zoals die worden gepresenteerd in het fraai uitgevoerde
boek van Hageman en Franken. Deze degelijk gedocumenteerde en rijk
geïllustreerde publicatie bestaat uit een Deel A en een Deel B, die elk
drie hoofdstukken omvatten. Deel A, voorafgegaan door een historische
inleiding met de wijze titel 'Bier: drank voor allen en van alle tijden', behelst
hoofdstukken over de biercultuur en -wetgeving in de perioden 1800-
1870, 1870-1917 en 1917 en later. Deel B zoomt in op de drie Middelburgse
brouwerijen de Moriaan, de Lelie en de Vijfhoek; deze laatste legde
