r—
m
14 Aflevering 178 winter 2012
arbeiders in de oude stadsweiden. Weliswaar op kleine schaal, maar hij
verzamelde veel stenen. Bovendien sneed het mes aan twee kanten, want
de stenen werden verkocht en arbeiders vonden in de wintermaanden een
aardige bijverdienste bij dit 'puinen' van de stadsweiden.
Met die ervaring in zijn hoofd komt hij in de raad met een zeer slim plan.
De gemeente bezat in de Oude Stad circa 10 hectare weiland. Daarin zaten
veel stenen van middeleeuwse gebouwen. Het gras groeide door die stenen
niet zo best, bovendien was de bovenlaag niet egaal en waren er her en der
putten en hoogtes. Zijn voorstel was nu de stenen uit de bodem te halen
(het zogenaamde puinen), de grond te egaliseren en geschikt te maken voor
akkerbouw. Dat zou prima in de wintermaanden gedaan kunnen worden
door arbeiders uit Biervliet die geen werk hadden en in bittere armoede de
donkere tijden probeerden door te komen. Jaarlijks zou een deel van deze
weiden onder handen kunnen worden genomen.
Wanneer er schade zou ontstaan, bijvoorbeeld aan boomgaarden, dan
zou een onafhankelijke commissie de schade kunnen bepalen, waarna er
vergoed zou kunnen worden. Dat geld zou komen van de verkochte stenen.
Met open mond luisterden de raadsleden naar het pleidooi. Zij noemen het
een loffelijke poging de benarde positie van de arbeiders te verbeteren. Ze
ondersteunen dus het plan en het gaat naar de provincie. Misschien zijn
er daar bezwaren? Maar die zijn er niet en dus gaat de gemeente Biervliet
aan het werk, echter op bescheiden schaal. Het jaar daarop, in september
1845, schrijft de Commissaris van de Koning een brief waarin hij wijst op
de benarde situatie van de arbeidende bevolking. Hij adviseert 'middelen te
beramen ten einde te voorzien in den nood der mindere klasse ten gevolge
van de mislukking der winteraardappelen'.15
Het plan-Van Altena wordt nu geactiveerd. Er worden 25 aandelen
uitgeschreven van elk fl. 100,00. De administratie loopt over het
gemeentehuis. Het gemeentebestuur staat garant voor de uitloting van de
stukken en de administratie. Gedacht wordt om de haven uit te delven en
de zijden (tragels) op te hogen. Dit is allemaal nuttig voor de gemeente. En
zo gebeurt het ook.
Verder komt Van Altena in december 1844 met een nieuwe instructie voor
de gemeentelijke geneesheer. En dat is hij zelf. Ook voor het onderwijs
heeft hij een groot hart. Na de komst van de tweede school in de gemeente,
een bijzondere school op Driewegen, moet het schoolreglement worden
aangepast omdat het niet meer overeenkomstig de behoeften is. Ook is
er sprake van een avondschool. En in de begroting van 1846 wordt het
voorgestelde bedrag met fl. 50,00 verhoogd om een groter aantal kinderen
van arme mensen op school te krijgen. Bedoeld wordt heel duidelijk de
school van Driewegen, waar nog een groot aantal kinderen van onderwijs
is verstoken. Verder wordt er nog een fl. 15,00 voor de verwarming van die
school uitgetrokken.
De provincie wijst er verder op dat eigenlijk de begrafenisrechten omhoog
zouden moeten in Biervliet, maar dat wordt door de raad van de hand
gewezen. Alles is kostendekkend, dus is het goed.
Voorts wordt in februari 1845 een reglement uitgewerkt om in Biervliet twee
keer per week een weekmarkt te houden. Boeren kunnen er hun producten
te koop aanbieden. Korte tijd later wordt die markt uitgebreid met een
groente- en veemarkt. Deze laatste zou twee keer in het jaar gehouden
