IN GESPREK MET RIEN THOLENAAR
Aflevering 178 winter 2012
We kennen je als de organisator van het Groot Thools Dictee. Hoe is dat
ontstaan, Rien?
Van origine ben ik tekstschrijver en columnist en als algemeen directeur
van een middelgroot communicatie- en mediabureau veel met tekst en taal
bezig. Vanuit die professie en mijn voorliefde voor het dialect liep ik al
langere tijd met het idee rond om jaarlijks een Thools dictee te organiseren.
Bij de samenstelling van het programma voor de viering van 600 jaar Oud-
Vossemeer in 2010 zag ik mijn kans schoon om dit idee uit te werken. Ik heb
het evenement na die jubileumviering met mijn bedrijf geadopteerd om er
op die manier een traditie van te maken. Zo zijn we dit jaar al weer toe aan
de derde editie van het Groot Dictee der Thoolse taal.
Hoe verliep die allereerste avond?
Het eerste dictee was gelijk een doorslaand succes. 2010 was in het kader
van van 600 jaar Oud-Vossemeer sowieso een feestelijk jaar en ook dit
unieke evenement ter bevordering van onze mooie streektaal werd direct
omarmd. De hele entourage was ook uniek. We hadden de beschikking
over de authentieke schoolbanken uit streekmuseum De Meestoof in
St.- Annaland en Nel Slager uit Oud-Vossemeer had een prachtig dictee
opgesteld. Hierin werd de geschiedenis van haar woonplaats op pakkende
wijze verwoord.
Daarnaast was ook het publieksspel Petje op, petje af gelijk een schot in
de roos. Het publiek krijgt bij dat spel diverse Zeeuwse spreekwoorden en
gezegden voorgeschoteld en men moet uit twee antwoorden kiezen wat
de juiste betekenis is. Dat levert bijzonder hilarische taferelen op. En de
mensen steken er ook nog iets van op. Het dictee is ook zo bedoeld. Het
moet een mix zijn van cultuur en gezelligheid, waarbij het dialect natuurlijk
centraal staat.
Bij het evalueren met de werkgroep ontstond spontaan de gedachte hiermee
door te gaan. En zo kwam St.-Annaland aan de beurt met een mooi verhaal
van Jacob Duijzer over zijn geboortedorp.
Zoals gezegd was ik er voor mijzelf vanuit gegaan dat dit niet een eenmalig
evenement moest zijn. Het grandioze jubileum van 600 jaar Oud-Vossemeer
was een mooie aanleiding om ermee te starten, maar ik had het plan al in
mijn hoofd zitten om het met financiële steun vanuit mijn bedrijf en vanuit
de naar mij vernoemde Stichting R1THO Fonds voort te zetten. Dat wil
zeggen, mijn onderneming staat garant voor de kosten, die we door de inzet
van vrijwilligers en met behulp van bevriende zakelijke relaties overigens
zo laag mogelijk houden. De opbrengst uit kaartverkoop en het met de pet
rondgaan bij het publiek wordt vanuit het RITHO Fonds aangevuld tot een
mooi bedrag dat elk jaar ten goede komt aan een lokaal of regionaal goed
doel.
Wat heb jijzelf met dialect?
Ik ben geboren en getogen in Oud-Vossemeer. In mijn jeugd werd er thuis,
op straat en ook op school steevast in Zeeuws dialect met elkaar gesproken.
Je hoorde op ons dorp in de jaren zestig en zeventig vrijwel geen Algemeen
Beschaafd Nederlands. Toen ik later in Noord-Brabant ging studeren en
