Aflevering 178 winter 2012 de grootouders. Ze bleven er dan overnachten en op Nieuwjaarsmorgen zongen ze dan op de knie van opa of opoe gezeten: 'n Luusje en 'n vlootje Zaoten op een straotje. Ze hepen paor om paor Mèrgen is 't Nieuw Jaor. Grootvader gaf de kinderen dan een rijksdaalder (dat was in die tijd een heleboel geld) en dat ging in de spaarpot. Opoe gaf de kinders een Nieuwjaorskoeke (een soort peperkoek) waarop een roze of lichtblauw papier lag versierd met plakprèntjes (plakplaatjes, stickers). De rand van de koek was van gespoten suiker en daarbinnen was de naam van het kleinkind gespoten. En natuurlijk kwamen d'r ook sukerwaofeltjes (nieuwjaarswafeltjes) tevoorschijn uit de kast. Die had opoe daags tevoren gebakken. Ook kwamen de buren die morgen hun nieuwjaarswensen aanbieden. Dan kwam de flesse op tafel en het doosje met nieuwjaarswafeltjes. In de loop van de week kwam het werkvolk langs om een fooi te ontvangen. De fles en de koekjesdoos bleven in de kast. Wie wel kwam nieuwjaarswensen om iets te krijgen, die zei: 'k Wens je vee zeeg'n in 't nieuwe jaor En vee gezonde dagen binnen 't jaor. Dat je lank mag leven en zaolig mag sterven En 't keuninkriek in den 'emel mag erven. De dorpsjeugd kwam met veel rumoer in de straote en rammelde flink aan de rienge van de deur of deed dat met de deurklienke, want een deurbel hadden de meeste mensen in die tijd niet. Als de deur dan openging, de heer of de vrouw des huizes in het deurgat verscheen, werd deze dus met het bovenstaande nieuwjaarsgedicht toegesproken. Soms vriendelijk, soms schreeuwerig. Dan werden er koekjes of centen uitgedeeld. De jeugd wist, waar men scheutig of krenterig was. Hoe de kinderen dat wisten? Uit ervaring van vorige jaren of van horen zeggen. Viel de gift wat mager uit, dan was er een gepast antwoord: 'k Wens je di 'k Wens je da 'k Wéns je 'n grööte bobbel op jhe gat En nog ëên op je buuk, Da je voorover stuukt. En joelend stoof de jeugd de straat in, op zoek naar een volgende deur. 'n Ondeugend ventje met vlassig haar klopte op de deur. Die durfde wel. Hier was toch immers niets te vangen. De deur ging open op een kier en een mager oud mannetje verscheen in het deurgat. Of tie ook aan Nieuwjaar deed? De grijsaard schudde zijn grijze bol, waarop de jeugd in koor schreeuwde: "Dan bluuf je maor in 't ouwe jaor." En lachend stoven ze weg, naar een nieuw slachtoffer (M. A. Aalbregtse, Kezanse KostOostburg zj., 138).

Tijdschriftenbank Zeeland

Nehalennia | 2012 | | pagina 59