Aflevering 175 voorjaar 2012
OLV-kapel nog helemaal niet was gebouwd. De plaats zal dan, als deze al
heeft bestaan, in laatstvermeld jaar niet meer dan een buurtschap zijn
geweest, dat dan (thans) vreemd genoeg gewoon 'dorp' werd genoemd.
De buurtschap zonder godshuis op de Hofferuskaart direct ten zuiden van
OLV-kapel c.a. aangegeven, kan bijgevolg net zo zeer voor de benaming
Vannekinsdorp in aanmerking komen.
Misschien moet ten aanzien van het gebruik van de uitgang '-dorp'
een vergelijking worden getrokken met de vrijwel zeker altijd kerkloze
nederzettingen 's Heer Lauwendorp bij Zierikzee32 en Poppekinderendorp
en Vergeylendorp op Walcheren (nabij Veere). En misschien ook met het
Noirtdorp bij Renesse waarvan het Kohier 1465 melding maakt. Naar alle
waarschijnlijkheid was dit een buurtschap bij de dorpskom van Renesse,
zonder kerk. Niet zonder een godshuis was de nederzetting Brijdorp(e),
die reeds in de dertiende eeuw over een parochiekerk beschikte. Echter,
deze plaatsnaam zou kunnen dateren van de tijd dat deze als een kerkloos
buurtschap had bestaan.
Naamgever nederzetting
'Vannekinsdorp' zou zijn naam kunnen danken aan een lokale machthebber
met de toen op de eilanden Schouwen, Duiveland en Dreischor hoogst
zeldzame voornaam 'Vanne' of 'Vannen', aangeduid met de verklein- of
vleivorm 'Vannekin'.33 Verkleinvormen waren toen niet ongebruikelijk.
Zoals bijna anderhalve eeuw voordat het Kohier 1465 werd opgemaakt een
duinvallei bekend was onder de naam 'Liellekynsdal' (1318), wellicht een
vleinaam van een enigermate aanzienlijke naamdrager 'Liele' ('Lieven').
Verder was de zandhaak 'Hughelinszand' voor de Zuidduinen, vermeld in
1321 en 1322, een perceel waarvan de benaming wellicht was gevormd met
een verkleinvorm van de naam van een eigenaar genaamd 'Huge'.
Een vroege persoon van aanzien op het eiland Schouwen was Rengher
Vannenzoon, in 1290 en 1291 grondbezitter in de Zesdedelen van Schouwen
met bevoegdheid de graaf te representeren.34 Aangenomen mag worden dat
Rengher van goeden huize was, want mogelijkheden tot sociale progressie
zullen toen op Schouwen amper hebben bestaan. Zijn vader Vannen
zal daarom in de eilandelijke bovenlagen eveneens hebben meegeteld.
Misschien was Renghers vader Vannen, als deze omstreeks het midden van
de dertiende eeuw in het Schouwse binnenduingebied een grondbezitter is
geweest, de naamgever van Vannekinsdorp.
Vanaf het oudste poortersboek van Zierikzee (1302-1428) komt de
voornaam Vanne of Vannen als part van het patronymicum in een periode
van drie eeuwen nog geen twintig keer voor. Enkele in de veertiende eeuw
als Zierikzees poorter ingeschreven personen waren: Jan Wisse Vannenzn.
(1302), Burrekun Pieter Vannen Boeyenzn. (1312) en Wouter Pieter Vannen
Boeyenzn. (waarschijnlijk broer van voorgaande).35 In een grafelijke béde
uit 1308 staan onder meer de namen van Hanne Vannen en van Jan Wisse
Vannenzoon, ambachtsheer in Kerkwerve, met diens zoon.36
De zeldzame voornaam Vanne of Vannen zou aan vroegmiddeleeuwse
aanwezigheid van Noormannen kunnen herinneren, die zich toenmaals op
Schouwen kunnen hebben gevestigd. Een negentiende-eeuwse Engelstalige
dichtbundel wil het woord 'vannen' de toen in Noorwegen bestaande
betekenis van 'vriend' meegeven.37 Scandinavisch ogende voornamen en
