Aflevering 175 voorjaar 2012
Rentmeester Bolle op Schouwen"
'Handteikenvan
rentmeester-generaal
beoosten Schelde
Willem (Guillaume)
Bolle in Zierikzee
onder zijn brief aan
het grafelijk hof in
Brussel geschreven
op Sint Luciëndag
(13 december) 1471
Zeeuws Archief,
archief Rekenkamer
van Zeeland 1433-
1584 inv.nr. 880).
Personalia
Het geboortejaar van Willem Bolle zal toch zeker vóór 1425 hebben
gelegen. Immers, hij kon al in 1442 in het gewest Holland optreden als
klerk van de stadhouder van Holland en Zeeland en in 1446 als secretaris
van hertog Filips de Goede (1396-1467). Het is aannemelijk dat zijn wieg
in Haarlem heeft gestaan. Aan het eind van de vijftiende eeuw was een
Cornelis Bolle van Zaenden, schepen van die stad.11 De familie van Willems
moeder bezat een deel van de heerlijkheid Zaenden in Kennemerland.
Ook de familienaam van zoon Willem zou nu en dan met de naam van de
bezitting worden verlengd.
Vanaf 1451 tot en met 1474 was Willem Bolle in Zeeland als rentmeester
generaal 'van Beoisterscelt in Zeelant' werkzaam, als opvolger van Klaas
de Vriese. Zijn ambtsgebied bestond uit de toenmalige Zeeuwse eilanden
Schouwen, Duiveland en Tholen. Hij hield kantoor in het Gravensteen in
Zierikzee en bekleedde in deze stad het baljuwsambt. Bolle verwierf het
dijkgraafschap van het westelijke derdedeel van Noord-Beveland (1455)
en van de noord- en oostkant van het eiland Schouwen (1466). Voorts
vermelden de bronnen hem als rentmeester in Putten en Strijen (1459-1469)
en 's-Gravenpolder (1459-1469). Van de laatstgenoemde plaats was hij ook
ambachtsheer. De Zeeuwse grafelijke jaarrekening van 1491 noemt hem - op
zeer gevorderde leeftijd - dijkgraaf van de polder Clauskinderen bij Burgh.
Willem Bolle was gehuwd met Cornelia, een bastaarddochter van de
edelman Willem van Oostende. Drie zonen van Willem Bolle zijn bekend:
Jan Willemsz. Bolle, Pieter Willemsz. Bolle en de reeds ter sprake gebrachte
Floris Willemsz. Bolle. Het Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek
vermeldt de laatste als leenman der grafelijkheid van Zeeland. Floris
Willemsz. bezat in elk geval land op Schouwen: in Zuidland en misschien
tevens in Haamstede. Tot Willem Bolles zonen lijkt ook geestelijke 'heer
Cornelis Willem Bolle' te behoren, die met Schouws landbezit een kapelanie
had gesticht. Er was een dochter, Cornelie van Sanden, die in het huwelijk
trad met de Zeeuwse edelman Anthonis van Cats.
Bolle zal met vrouw en kinderen in Zierikzee hebben gewoond. Wellicht
mocht hij daar, in de hoedanigheid van vertegenwoordiger van de
landheer, een gedeelte van het slot Gravenhof gebruiken.
Recent onderzoek heeft aangetoond, dat oud
rentmeester Willem Bolle omstreeks 1475
is gestorven.12 Hij wordt na zijn overlijden
genoemd als wijlen Willem Bolle van Sanden,
in de archiefstukken over Cornelie's vaderlijke
goederen in Stavenisse uit de jaren 1500-1503.
Het moet niet worden uitgesloten dat de
hiervoor genoemde Willem Bolle Lauwe,
bezitter van meer dan drie gegoede gemeten
i—-—i r Haamsteeds duinland Bezuyden Clifs in
het Kohier 1465, een naamgenoot van de
g rentmeester betreft. Het lijkt aannemelijk
dat Floris Willemsz. Bolle uit Haamstede, als
Zierikzees poorter te berde gebracht, diens
zoon was.
VV***v-
tvrrtO
