m
24 m
Detail van de
plattegrond van Veere,
getekend omstreeks
1590.
Uit: Guicciardini's
beschrijving der
Nederlanden, uitgave
1612 (collectie J.H.
Midavaine
1. Kruidoren;
2. Campveerse toren;
3. Nelistoren.
maken. Op 1 mei vindt nog eenzelfde levering plaats. Diezelfde dag schrijft
Willem van Oranje vanuit Dillenburg de Veerenaren een brief waarin hij hen
oproept tot gewapend verzet tegen de Spanjaarden en belooft, als ze aan
deze oproep gehoor zullen geven, de stad haar oude rechten, privileges
en tolvrijheden terug te zullen geven zodra hij aan de macht zal zijn. Een
dag later staat Hieronymus Tsesaerts, stadhouder van de prins, met Jan
van Cuyk en zestig man krijgsvolk uit Vlissingen voor de poort. De beide
aanvoerders worden de stad binnengelaten, terwijl het krijgsvolk buiten de
poort moet blijven wachten. Omdat het Tsesaerts niet lukt het stadsbestuur
over te halen voor de prins te kiezen, keert hij
onverrichterzake met zijn soldaten naar Vlissingen terug.
Jan van Cuyk blijft in Veere en in een herberg roept hij de
vissers bijeen. Onder hen Leyn Tayen en Koeyevleesch
die eerder in Brielle gevangen genomen waren en na de
inname van die stad weer op vrije voeten waren gesteld.
Omdat het aantal vissers te klein is om de Spanjaarden
uit de stad te verjagen, vraagt Van Cuyk assistentie in
Vlissingen. Op zaterdagmorgen 3 mei staat kapitein
Jeannin met 40 gewapende hugenoten voor de poort.
De vissers openen die en laten hen binnen. Baljuw Jhr.
Jeronymus de Rollé biedt de Fransen onderdak aan in de
Grote Kerk. Zijn list gelukt, want als het krijgsvolk binnen
is, laat hij de deur vergrendelen. Vervolgens stuurt hij
een bode naar Middelburg om de heer Van Beauvois van
het gebeurde in kennis te stellen en vraagt om bijstand.
Van Beauvois stuurt onmiddellijk een groep Spanjaarden
naar Veere. Maar ook Van Cuyk heeft hulp gezocht en
vanuit Vlissingen zet hopman Jakob Simonszn. de Rijk
met een kleine vloot koers naar Veere. Bij het zuiderhoofd
worden de Watergeuzen aan land gezet. De uit Middelburg
gekomen Spanjaarden hebben zich dan inmiddels verschanst op Zanddijk.
Daar vindt een treffen met de mannen van De Rijk plaats waarbij veel doden
en gewonden vallen. Vervolgens weten de Watergeuzen de Spanjaarden
tot aan de grens met Middelburg terug te drijven. Als ze 's avonds weer
de stad in willen komen, treffen ze de poort gesloten. Via de noordzijde
gelukt het hen toch de stad binnen te komen. De baljuw slaat op de vlucht,
maar omdat het scheepje door het ongunstig tij niet kan uitvaren, wordt
hij gepakt en terug de stad ingebracht. Samen met de andere leden van het
stadsbestuur zweert hij trouw aan Oranje. Tot groot ongenoegen van de
Fransen, die men vergeten is en nog steeds in de kerk zitten opgesloten,
worden ze nu pas uit hun gevangenschap verlost.
In de maanden daarna komen de Spanjaarden bijna dagelijks vanuit
Middelburg en Arnemuiden naar Veere, maar het lukt hen niet de stad te
veroveren. Alle Spanjaarden die door de Veerenaren gevangen genomen
worden, worden meteen aan de galg gehangen. Het zijn er zoveel dat een
kroniekschrijver schrijft dat de takken van de bomen in de tuinen om de
stad buigen door hun gewicht.
In de strijd tegen de Spanjaarden heeft de vesting veel te lijden. Een totaal
verzwakt bolwerk moet om de aanvallen van de vijand te kunnen weerstaan
in allerijl met haringtonnen worden verstevigd, waardoor het de naam
Aflevering 176 zomer 2012
SÜ;i- -
