zc
m
worden opgestapeld, maar afgaande op beschikbare bronnen werden de
meiiers toch behoorlijk hoog gestapeld. Ter vergelijking: een 19de-eeuwse
veldbrandoven uit Aan de Maas Zuid met de afmetingen 11,5 x 13 meter
leverde naar schatting een productie van ca. 110.000 bakstenen op per
bakking. Voor de oven van Arnemuiden, die ongeveer drie keer zo klein is,
zou dat neerkomen op ruim 36.000 bakstenen, of een stapelhoogte van circa
vier meter.
Steenfabriek Ruimzicht aan de
Vaartse Rijn, 1885; schilderij
door Anthon van Rappard.
Tijdelijke constructies
Het zijn duidelijk tijdelijke constructies, mogelijk slechts éénmaal gebruikt,
opgericht voor een specifieke bouwactiviteit in de nabije omgeving. De
vondst van meerdere ovens in eikaars nabijheid kan wijzen op een beperkte,
tijdelijke industrie waarbij een groot aantal bakstenen op korte tijd moest
worden geproduceerd. Een langgerekte kuil die aan de rand van het
plangebied gevonden is, zou mogelijk als kleiwinningszone geïnterpreteerd
kunnen worden. In de kuil werd een grote hoeveelheid baksteenfragmenten
en verbrande klei teruggevonden, mogelijk misbaksels en afval uit de ovens.
De datering van de ovens is nog onbekend. Er werd geen dateerbaar
vondstmateriaal teruggevonden. Op basis van de baksteenmaten zou
bijvoorbeeld de wederopbouw van Arnemuiden na de verwoestingen
aangericht door de Spanjaarden rond 1574 tot de mogelijkheden kunnen
behoren. Maar de ovens kunnen ook van recentere datum zijn.
16 Aflevering 182 winter 2013
Bram Silkens voltooide in 2000 de opleiding Archeologie aan de Universiteit Gent. Is sinds 2007
veldarcheoloog bij de Walcherse Archeologische Dienst (WADTaken: coördineren en uitvoeren
van archeologisch veldwerk, uitwerking en rapportage, advisering en publiekswerking.
Literatuur
J. Hollestelle, De steenbakkerij in de Nederlanden tot omstreeks 1560 (Assen 1961).
G.B. Janssen, 'Baksteen'. In: Geschiedenis van de techniek in Nederland. De wording van een
moderne samenleving 1800-1890. Deel III (1993), 250-271.
N.F. Mulder, M. van Dinter, L. Du Piêd P. Kleij, Aanvullend Archeologisch Onderzoek in
De Maaswerken, deelproject Zandmaas/Maasroute: Lomm-Watermolen. ROB Rapportage
Archeologische Monumentenzorg (Amersfoort 2000).
B. Silkens R. Conijn, Archeologisch proefsleuvenonderzoek aan de Derringmoerweg 7 te
Arnemuiden, gemeente Middelburg. Walcherse Archeologische Rapporten 17 (Middelburg 2009).
J. de Winter, De Maaswerken Archeologie. Inventariserend veldonderzoek - waarderende fase -
Grensmaas - Aan de Maas (gemeente Meerssen) Vindplaats 42 en 43. BAAC rapport 03.125
('s- Hertogenbosch 2004).
Wm'MM