Vergeten gedicht van Bemlef herontdekt
iv
Aflevering 180 zomer 2013
Voetnoot bij de requiemcyclus van Ed. Hoornik over het
verdrinkingsdrama te Middelharnis
Gert van Engelen
Treurig nieuws uit Middelharnis, het gemoedelijke stadje op Goeree-
Ouerflakkee: vandalen vergrepen zich aan het kleine monument in de haven,
dat tekst en uitleg geeft over het klassieke gedicht 'Te Middelharnis is een
kind verdronkenvan Ed. Hoornik. De twee tekstborden die daartoe waren
aangebracht op een meerpaal, werden bruut vernield. Het is bovendien
al eens eerder gebeurd, vertelde een woordvoerster van de gemeente,
mevrouw Mie-Wah Pang. Zij verzekerde een belangstellende journalist dat het
monument spoedig zou worden hersteld. De nieuwe borden zijn al gemaakt,
zei ze, het wachten is nu op een gunstiger temperatuur om ze aan de
meerpaal te bevestigen. Die herbevestiging geschiedde in april jl.
DichUTlX.Ho,
"PHJoSirW irr
Italkhhlad .raki
«tnkWapdud i
Het monumentje
aan de haven van
Middelharnis vóór
de vernieling.
Lezers van Nehalennia zijn enigszins bekend met de wordingsgeschiedenis
van het Menheersense monumentje. In aflevering 157 (najaar 2007)
ontvouwde Johan Everaers hoe hij, na een moeizame speurtocht door nog
niet gedigitaliseerde kranten, ontdekte dat
het fameuze gedicht van Hoornik exact
bleek te sporen met krantenberichten
in het Algemeen Handelsblad van 17
juli 1938. En ook zag hij onomkeerbaar
bevestigd dat het jongetje dat figureert in
het gedicht, de vijfjarige Adri Krijgsman,
een neefje was van hem. In aflevering 166
(winter 2009) werd vervolgens bericht
over de ingetogen onthulling van het
monument bij de haven.
Maar die publicaties zijn alweer van enige
jaren terug; daarom wordt hier, beknopt,
het geheugen opgefrist. Daar is overigens
extra aanleiding toe, nog afgezien van
de heersende vernielzucht te Middelharnis. Lang is namelijk onontdekt
gebleven, óók voor Johan Everaers, dat Bernlef op zijn beurt een gedicht
heeft geschreven óver het gedicht van Ed. Hoornik. Een nieuwe voetnoot
kan zodoende worden toegevoegd aan de literatuurgeschiedenis.
Geheugen
Eerst dan een samenvatting van het voorafgaande: de legendarische
dichtregel 'Te Middelharnis is een kind verdronken' is onderdeel van
de gedichtencyclus 'Requiem', die liefst 28 strofen omvat en in 1939 is
gepubliceerd in Steenen. De regel heeft zich vastgezet in het geheugen
van meerdere generaties gedichtenliefhebbers, en heeft Middelharnis
onmiskenbaar enige literaire roem bezorgd.
Johan Everaers las begin jaren negentig in een streekkrant een bericht
over een moord, met de kop: 'Te Middelharnis is een kind vermoord'. Hier
werd duidelijk een parallel getrokken met het gedicht van Hoornik (1910-
1970). Om meerdere redenen raakte hij nu geïntrigeerd: hoewel sinds 1982
