7-
Aflevering 180 zomer 2013
-irf "*-• <i t
Detail uit: 'Het
Panorama van
Walcheren uit 1550
getekend door Antoon
van Wijngaarde'.
Aan de haven de
oostdubbele huizen
met daarachter de
kraan.
zowel aan de ene zijde van de
straat als aan de overzijde. Dit in
tegenstelling tot de noordzijde
van de haven, een straat die
nu Bastion heet. Uit een lijst
met waken van 1472 weten we
dat de buurman van de waag,
Mertin Simoen Boelezn., niet
aan de zuidzijde van de Kaai
woont.15 We komen hem tegen
in een rijtje van vier huizen in
de buurt van de Markt. Met
enige voorzichtigheid kan nu
worden gesteld dat de waag
is ondergebracht in het derde
huis van de oostdubbele huizen,
komend vanaf de Markt. De
oostdubbele huizen zien we duidelijk afgebeeld op het panorama van
Walcheren in de Zelandiae Descriptio uit 1550, getekend door Anton van
den Wijngaerde. Iets verderop aan de haven staat de kraan.
Kraanstraat
In de rentmeestersrekening van 1492/93 staat op 14 januari 1493 een
post vanwege betaling aan Bartel de straatmaker die een dag bezig is
geweest een gat te dichten in de straat bij de balans. Uit een post van 30
maart blijkt dat er een nieuwe straat zal worden aangelegd en de eerste
voorbereidingen reeds zijn getroffen. Hierna komen we regelmatig posten
vanwege de aanleg van de nieuwe straat tegen. Uit de omschrijvingen is op
te maken dat de waag zich niet meer op de Kaai bevindt.16 In een weesakte
uit 1499 lezen we dat een huis op de Kaai bij de kraan wordt begrensd
door de Balansstraat.17 Deze straat heet nu Kraanstraat. In een weesakte
uit 1581 is sprake van een huis 'in de Cause bij de balense ',18 De Kouse is
een verdwenen doodlopende steeg in de vorm van een kous op het eind
van de Kraanstraat. Met een flauwe bocht loopt hij in de richting van
de Korenmarkt. De juiste locatie van de waag vinden we in de weesakte
opgemaakt op 28 juli 1587 na het overlijden van Claes Janssen Bruyn. Tot
zijn nagelaten goederen behoort 'een erf met gevolg waarop d'oude balence
gestaan heeft, gelegen binnen de volgende vier gemerken: zuid de
Causse, west 's heren strate19
De waag stond dus op het eind van de vijftiende eeuw op de noordhoek
van de Kraanstraat en de Kouse. Gezien de aanschaf van een nieuwe balans
in het vroege voorjaar van 1492 moet hij kort daarvoor naar de Kraanstraat
zijn verplaatst. Het gebouw was in particuliere handen en werd door de
rentmeester gehuurd.20
In mei 1570 stortte een oude gevel van de waag in, waardoor de huizen van
drie omwonenden flinke schade opliepen.21 Uit de rentmeestersrekening
van Jacob Campe van 1571 blijkt dat Philips II als markies van Veere (en
eigenaar van de waag) 199 Vis. schadevergoeding heeft uitgekeerd.22 De
balans werd naar een ander gebouw overgebracht en het deels ingestorte
huis werd gesloopt.
