m Aflevering 180 zomer 2013 41
Van de Zêêuwse Dialectverênigieng
VAN DE REDACTIECOMMISSIE
Dat was een aardig gezicht: een wethouder van de gemeente Tholen die
krukels zit te eten tijdens een dialectmiddag op maandag 25 maart om 14.00
uur in het Hollandhuis te Scherpenisse. Die middag wa
ren er diverse optredens, maar het hoogtepunt was toch
wel de aanbieding van de Tholen-special van ons vereni
gingsblad Nehalennia aan de wethouder. Tholen was de
eerste regio waar een regiospecial van Nehalennia werd
gepresenteerd. De komende jaren zal de Dialectvereni-
ging jaarlijks een regio centraal stellen en zich daar ook
presenteren met allerlei activiteiten.
Krukels eten dus, een traditie op Tholen rond Pasen. Bij
de krukels, in het Nederlands alikruiken, wordt traditi
oneel krentenbrood met roomboter gegeten. Voor deze
inleiding was het gebeuren in Scherpenisse aanleiding
om maar eens iets over eetgewoonten te schrijven.
Ook in Ouddorp, op het Zuid-Hollandse Goeree, was het
eten van krukels rond Pasen een traditie. Als het laag
water was, togen vader en ik naar de Zuuddiek om daar
op het keiwerk krukels te zoeken, liefst zo groot mogelij
ke exemplaren. Eigenlijk mocht dat niet van Waterstaat,
want tijdens het zoeken werden diverse basaltblokken
gewenteld en raakten zo soms van hun plaats. Thuis
werden de krukels in een emmer gedaan en onder water
Krukels eten met de gezet. In dat water werd behoorlijk wat zout gedaan, zodat het een pekel-
wethouder (foto Pau achtig mengsel werd. Dat moest, want hierdoor gingen de krukels spieje, de
Heerschap). modder uitspuwen. Voordat ze alles uitgespuwd hadden, ging er wel een
nacht overheen. De volgende morgen zag je dat sommige exemplaren uit
de emmer gekropen waren en zich over het aanrecht voortbewogen. Vóór
het avondeten werden de krukels gekookt: opzetten in een pan met koud
water met zout en peper en het geheel aan de kook laten komen. Even door
laten koken en af en toe proberen of ze er al met een stopnaald uit te krijgen
waren. Dan de pan op tafel en aan de slag. Het was zaak om de hoornachtige
hoedjes er eerst af te wippen en dan met een handige draaibeweging met
een stopnaald de krukel uit zijn huisje te trekken. Als ze te lang gekookt
waren, brak het achterlijfje er meestal af. Moeder had ons geleerd om het
hoornen hoedje op de bovenkant van het slakkenhuisje te deponeren. Vader
kon dat niet zo goed en zijn handen zaten helemaal vol met bruine hoedjes.
In Ouddorp werd er ook krentenbrood bij geserveerd, maar dat was geel
van de saffraan. Het is in Ouddorp traditie dat er met Pasen saffraankren-
tenbrood gebakken wordt. Dit gebeurt nog elk jaar en de bakkers verzenden
elk jaar dat specifieke brood over de hele wereld. Dit Ouddorpse brood
is beroemd en kan nog in allerlei formaten verkregen worden: achtonzen,
twaalfonzen, zestienonzen en zelfs vierentwintigonzen, ware reuzen.
Nu we toch met eten bezig zijn ook maar eens wat over gestoofde vis.
