Aflevering 180 zomer 2013
Walcheren en de twee andere schepen hadden nu als bestemming de Rede
van Rammekens, oost van Vlissingen.
'ten aensien en schrik van duysende menschen'
Door recent nieuw onderzoek van Arthur Scheijde van ST1BOZ in de
administratie van de Zeeuwse Admiraliteit is onder andere beter bekend
geworden wat er is misgegaan.3 Door harde zuidzuidwestenwind raakten
de drie schepen ter hoogte van Vlissingen aan lager wal. Twee van de
drie wisten zich ternauwernood voorbij de havenhoofden van de Oude
Haven te worstelen, maar de Walcheren stootte hard op het Westerhoofd
(in tegenstelling tot wat wel beweerd wordt was geen sprake van een
'showrondje' na een gewonnen zeeslag) en 'korts daer op [is de Walcheren
ten aensien en schrik van duysende menschen voor de nieuwe haven
derselver stad omgeslagen en gesonken' [cursief door auteur]. Dat is
ongeveer 500 m oostelijk van wat toen 'Oude Haven' werd genoemd, zeg de
tegenwoordige Koopmanshaven. De historische 'Nieuwe Haven' bestaat niet
meer. De locatie daarvan is wel nog te herkennen aan het bolwerk in de dijk.
De stad Vlissingen
volgens een kaart
van Blaeu uit 1649
met links de Oude
Haven en het
Westerhoofd en
rechts de Nieuwe
Haven.
Uit de administratie van de Zeeuwse Admiraliteit wordt eveneens duidelijk
hoe men vervolgens heeft gepoogd zoveel mogelijk van het schip te
bergen. Met kaapstanders op de dijk en grote takels werd getracht de
Walcheren naar de kant te winden, maar dat mislukte. Wel werden direct in
de eerste week na de stranding al met kleine boten allerlei stengen, zeilen,
touwen en blokken geborgen. In de volgende maanden en jaren werden
met succes duikers ingezet om 'schut als andersints te vissen'. Op een
gegeven moment wilden de duikers echter niet meer verder werken, omdat
het voor hen niet rendabel meer was; ze werden namelijk uitbetaald naar
het gewicht van de geborgen goederen. In 1696 werd kennelijk besloten
het schip op te blazen, omdat het in de weg lag van de scheepvaart
van en naar de Nieuwe Haven. In ieder geval is volgens J.C. de Jonge,
in zijn standaardwerk Geschiedenis van het Nederlandsche Zeewezen, in
oktober van dat jaar sprake van vaatjes buskruit om het verdronken schip
Walcheren te doen springen.4
3
Leugenaar-
oranjemolen
pas vanaf 1650
Westerhavèt
'Westerhaver
Vlissingen Blaeu 1649
