Gezocht
Aflevering 180 zomer 2013
69
Onze vereniging zoekt een administrateur m/v die de zorg
draagt voor het beheer van Nehalennia. Het werk betreft
voornamelijk het automatische innen van de contributie,
de controle erop en jaarlijks schriftelijke verslaggeving.
Ruim 95% van onze leden betaalt trouw deze contributie.
Best een leuke tijdsinvestering.
De vacature ontstaat per 1 jan. 2014. Inlichtingen zijn te
verkrijgen bij de heer R. Willemsen, tel. 0115 48 15 21.
Balen, zakken en kisten
Onder die titel trof ik in aflevering 177 (najaar 2012) de oproep aan om
gebruiksvoorwerpen uit oude tijden te melden: met name werden genoemd
het gebruik van balen oftewel zakken. Welnu, al enige tijd liep ik met
de gedachte rond om hieraan eens een artikel te wijden. Dus dit was de
gelegenheid! Het is namelijk zo dat ik molenaar ben op de bergkorenmolen
van Cadzand, waar ik biologische tarwe, afkomstig uit de streek, vermaal en
ook buul (molenaarsterm voor uitzeven van bloem).
De korenmolen vervulde tot ca. 1950 vooral in dorpsgemeenschappen een
belangrijke rol: er werd meel gemalen voor menselijke consumptie, maar
ook veevoer voor huisdieren zoals varkens, kippen bij particulieren en
voor koeien en paarden bij de boeren. Iedereen bracht hoofdzakelijk zelf
het graan naar de molen; er werd dus in loon gemalen in tegenstelling tot
tegenwoordig waarbij de molenaar zelf inkoopt. Om nu al die 'klutsjes' uit
elkaar te kunnen houden beschikte iedere klant over eigen zakken met een
opdruk van de familienaam en een jaartal.
In de loop van de jaren heb ik er een aantal op de kop kunnen tikken en ook
uit de eigen familie zijn er nog enkele bewaard gebleven: de baal met de
naam Fremouw v/d Ameele komt van mijn vrouws kant, en zelfs ook nog
van mijn grootmoeders kant, want men zocht het vroeger niet ver.
De baal met de opdruk Jacobus de Hullu is zelfs nog van één van de vorige
eigenaars van de molen geweest!
Zo kon de molenaar alles uit elkaar houden en de klanten bedienen, dus: wie
het eerst komt, het eerst maalt. De zakken werden in de graanbak geleegd
en aan de meelbak gehangen, zodat de klant dezelfde zak weer terugkreeg,
maar dan wel met wat minder meel omdat er onderweg altijd wat verloren
ging (stuifmeel) en niet -zoals boze tongen beweerden - dat de molenaar er
wat van achter hield, maar dat zal ongetwijfeld wel eens voorgekomen zijn.
Wat voor mij nog steeds een raadsel is, is wat de betekenis van het jaartal
is: een geboortejaar kan het eigenlijk niet zijn, eerder lijkt mij het jaar te
zijn waarin de zak gemaakt is: wie weet het? Trouwens: zelf zet ik ook de
jaartallen op nieuwe zakken.
