muurtje' was gesignaleerd, dat om nadere
interpretatie vroeg; en tenslotte omdat
er op door RWS beschikbaar gestelde
magnetometeropnames juist op deze plek
ook interessante clusters magnetische
verstoringen aanwezig waren. Daarbij moet
wel de kanttekening worden geplaatst, dat
het magnetometerplaatje voor óns doel
enkele belangrijke beperkingen had en dat
het hele zoekgebied sowieso vol lag met
magnetische verstoringen. Het is dan ook
een historisch gegeven dat juist hier op de
dijk van Vlissingen geallieerde amfibische
landingen zijn geweest (november 1944).
Daarbij is veel materieel verloren gegaan waaronder tenminste ook één
landingsvaartuig.6
Met de nieuwe Remus-run zijn de zeebodem en de diverse contacten in
dit ingeperkte gebied optimaal in beeld gebracht. Dit bood veel beter
houvast voor analyse en sturing. Vervolgens moesten de diverse contacten
door de duikers worden opgespoord, geïnspecteerd en geïnterpreteerd.
Hiertoe is ook onderwaterarcheoloog Vos (RCE) onder water geweest en
er zijn enkele monsters metselwerk boven water gebracht voor nadere
bestudering. Het blijkt dat hier een grote concentratie in stukken gebroken
metselwerk ligt van een oud type baksteen en een oud type, kalkrijk
cement. Helaas zijn bakstenen niet heel nauwkeurig te dateren, maar het
metselwerk kan 17de-eeuws zijn. Voorlopig hanteren we als werkhypothese
dat het hier resten betreft van de kombuis van de Walcheren. In een
dergelijk groot schip met een bemanning van enkele honderden koppen
had men immers een flinke ruimte nodig om te koken en omdat vuur in
houten schepen zeer gevaarlijk was, werden dergelijke ruimtes bekleed
met tenminste een gemetselde vloer en wanden. Dat zal in dit geval een
betrekkelijk grote hoeveelheid metselwerk zijn geweest en de aangetroffen
resten passen goed in dit beeld. Maar deze werkhypothese moet in een
vervolgonderzoek getoetst worden.
Nieuwe technieken en werkwijzen
Tijdens de duikcampagne is ook geëxperimenteerd met voor de
marineduikers nieuwe technieken en werkwijzen, die nodig zouden
zijn tijdens een eventuele vervolgactie om te kunnen vaststellen of we
inderdaad te maken hebben met kombuisresten van de Walcheren en
mogelijk zelfs of er scheepsconstructie onder ligt.7 Zo is bijvoorbeeld een
wateraangedreven, archeologische spuitlans (een gereedschap om snel,
eenvoudig en met weinig verstoring in de bodem te sonderen op zoek naar
eventuele structuren) gefabriceerd. Daar kon na wat aanloopproblemen
gedurende een enkele duik succesvol mee worden gewerkt: direct naast het
stenengebied werd ondiep onder het zand weerstand gevoeld van harde
objecten, terwijl de spuitlans verderop zonder moeite diep in het zand
kon worden gedrukt. Dat werken met vanaf het moederschip aangedreven
gereedschap vereiste onder andere ook enige aanpassing in de manier
van ankeren van het duikvaartuig (Hr.Ms. Cerberus'). Het gereedschap
De 'Remusgaat het
water in om met zijn
ingebouwde sonar
een van tevoren
ingeprogrammeerd
stuk zeebodem in
beeld te brengen.
Aflevering 180 zomer 2013
5
