Nehalennia winter 2014 nr. 186
fer'. Das beeldend uitgedrukt: de plant gaat pas bloeien in
de herfst, als het blad al afgestorven is.
Door de mechanisatie in de landbouw ging een deel van de
traditionele landbouwwoordenschat verloren. Die woorden
schat is nu nog vaag bij enkele mensen aanwezig. Heeft het
zin die nog voor toeristen op peil te houden met demonstra-
tiedagen? Of moeten we er een filmpje van maken
Traditionele dialectwoorden die te maken hadden met
vroegere handmatige landbouwmethodes verdwijnen in het
gemechaniseerde tijdperk. Das jammer maar onvermijde
lijk. Daarvan moeten we dus zoveel mogelijk vastleggen op
allerlei manieren. Ondertussen ontstaan juist door de me
chanisatie en nieuwe technieken ook weer nieuwe Zeeuwse
termen. Het Zeeuws dialect groeit mee met de tijd.
Verhalen en gedichten
Blommetjes op de ruut'n
"Oe zat da dan ruum sestig jaor heleëen verhleek'n mee
noe?
Om te behinn'n mee d'uuz'n,die waor'n allemao slecht
hiesoleerd, enkel glas, mjièèstal dunne muur'n zonder
spouwe, vee kier'n in haot'n wa de wind deu kon waoi'n.
Soms was 't r gjièèn dakbeschot in keek je zwo teegh'n
de dekpann'n an as j 'op solder was. Zwo'n uus was nie te
verwèrm'n mee d'n jièène koolekachtel in de keuken, die
elke morgen vroeg wee anhestook'n most wor'n, in as je
nie hoed oppast'n dan gieng tie alverwege d'n dang nog
uut ook. Wat 'n luxe noe, mee aordhas in 'n thermostaot
in de kaomer, die de hoog-rendements CV s'morgens
De oude kiekplaete gaf weinig problemen. Het is een
coupure in de oude zeedijk. We leerden vroeger op
school de namen van de zeedijken: waker, slaper en
dromer. De waker is de deltadijk, waartegen bij hoog
water het zeewater klotst. Dat is wel toepasselijk van
daag als ik deze tekst schrijf. Vandaag is het dinsdag
21 oktober en de wind giert door de straat. De eerste
herfststorm. De bewakingsdienst van het Waterschap
Zeeuwse Stromen is paraat en in het Tophuis is het
team van Rijkswaterstaat om te beslissen of de storm
vloedkering gesloten zal worden. De laatste keer was
dat op 5 december 2013.
In de dijken die het dichtst bij de zeedijken liggen,
kunnen coupures gemaakt worden om de weg in de
nieuwe polder te laten aansluiten op de weg van de
oude polder. Meestal is er een kleine helling in het
afgegraven dijklichaam. Dan is de coupure niet zo diep.
Op de foto zie je twee sleuven, waarin balken passen.
De ruimte tussen de balken kan opgevuld worden met
klei. Coupures zijn altijd in beheer bij het Waterschap
Zeeuwse Eilanden. Soms staan ze op de plaatselijke
monumentenlijst.
In het dialect spreken we het Land van
Cadzand altijd van 'een deusnee'. Je kon dan
vroeger horen: "Waor is dat ongeluk dan
gebeurd? A, bie d'n deusnee." We zochten
trouwens tevergeefs naar dat woord in het
Zeeuws Woordenboek.
Een soortgelijke constructie waarin schotbal-
ken konden worden aangebracht vinden we
in toegangswegen tot (vroegere) havens in
dorpen en steden. Op deze manier werden de
huizen beveiligd tegen overstromingen.
We ontvingen 16 goede oplossingen. Na
loting kunnen we de gelukkig bekend maken. De win
naar was deze keer Roger Blaakman uit Oostburg, die
de lijsten voor Hoofdplaat invult en die inmiddels de
waardebon van twintig euro heeft ontvangen.
De nieuwe Kiekplaete zal misschien ook niet zoveel
problemen opleveren. We zijn benieuwd.
23
De nieuwe Kiekplaete.
De oude Kiekplaete.
